Column • Play-offs zijn onding

Arne Slot vindt dat de play-offs voor Europees voetbal in de Eredivisie afgeschaft moeten worden. Gelijk heeft hij. De play-offs in het betaalde voetbal leveren te vaak bizarre uitkomsten op. Het wordt tijd om er mee op te houden.

Toen Erwin Koeman trainer van Feyenoord was zei hij dat het systeem indruist tegen zijn definitie van topsport. De wrange smaak van de voor Feyenoord mislukte play-offs om voorronde Champions League voetbal in 2006 ligt dan ook nog vers in ons geheugen. Sinds het seizoen 2008-2009 bestaan de play-offs om Europees voetbal in de huidige vorm. Het effect is dramatisch. De winnaar is als laatste in het seizoen klaar en moet daarna als eerste weer aan de bak. Gevolg is dat die ploeg meestal al voor begin september in Europa wordt uitgeschakeld. Slecht dus voor de plek van Nederland op de UEFA-coëfficiënten ranglijst. Nu er ook geen uit-en thuiswedstrijden meer zijn komt het helemaal aan op de vorm van de dag en toevalligheden. Zoals vorige week zondag toen supporters van FC Utrecht met vuurwerk de kansen van hun eigen club vergooiden. Daardoor gaat het als negende in de competitie geëindigde Go Ahead Eagles Europa in. Over de uitkomst van de play-offs om promotie/degradatie heb ik dan nog niet eens. Maar het is ridicuul dat de als achtste geklasseerde ploeg van de Keuken Kampioen Divisie, NAC, promoveert naar de Eredivisie. Nou heb ik niets tegen die Deventenaren en Bredanaars, maar hun prestaties in de competitie en zelfs in die play-offs zijn niet bepaald een aanbeveling voor het systeem. Al is het een zegen dat hierdoor het kunstgras uit de Eredivisie verdwijnt.

Het meest oneerlijke en onsportieve systeem van play-offs bestaat in België en Oostenrijk. In België moeten de zes clubs die na de reguliere competitie bovenaan staan het daarna tegen elkaar opnemen in een kampioenspoule. Dat gaat gepaard met een halvering van de in de competitie bereikte punten. Pure puntenroof. Zo kon het dit seizoen gebeuren dat Club Brugge, dat na de competitie vierde stond met negentien punten achterstand op Union SG, alsnog op de laatste dag van de play-offs kampioen werd met één punt voorsprong. In Oostenrijk had RB Salzburg na de reguliere competitie vier punten meer dan nummer twee Sturm Graz. Toch werd Graz uiteindelijk kampioen. Onverteerbaar voor de ware voetballiefhebber. Gelukkig hebben we in ons land geen play-offs om de titel. Stel je voor dat wij vorig seizoen alsnog de titel verspeeld hadden dankzij zo’n bedenksel van een paar Schriftgeleerden. Waarschijnlijk had de voetbalcampus in Zeist er dan nu niet meer gestaan. 

Het is dan ook onbegrijpelijk dat een blad als Voetbal International herhaaldelijk laat blijken voorstander van play-offs te zijn. Zelfs van play-offs om de titel. Het beweert dat de weerstand van de topclubs groter wordt als ze vaker tegen elkaar moeten spelen. Maar dat soort spannende wedstrijden kan je ook krijgen in het bekertoernooi. En de reguliere competitie kan ook spannend zijn. Eigenlijk is er alleen het commerciële aspect. Ze verwachten dat die play-offs meer toeschouwers zullen trekken en dus meer geld opbrengen, omdat het erop of eronder is. Dat is waar. Het absurde beslissingsduel tussen Excelsior en NAC trok een recordaantal kijkers bij ESPN. Maar als commercie de boventoon gaat voeren is het voetbal verloren. Dan gaan we naar primitieve vormen van vermaak toe. Zoals in de tijd van de Romeinen. Toen kon men in het Colosseum genieten van duels tussen gladiatoren en wilde dieren. Die trokken duizenden bezoekers omdat het gevechten op leven en dood waren. Maar of ze ook eerlijk en sportief waren?

Hasko