'Geluidsdeal redde niet alleen de Kuip; blamage Aboutaleb voorkomen’

De gemeente Rotterdam sloot afgelopen zomer een geluidsdeal met Stadion Feijenoord, waardoor een naderend faillissement werd afgewend. Uit de jaarstukken van het stadion blijkt dat niet alleen het onderkomen van Feyenoord van de ondergang is gered, maar dat de gemeente er ook voor zorgde dat de Stigam niet in zwaar weer terecht zou komen. Zodoende werd ternauwernood voorkomen dat de afzwaaiende burgemeester Ahmed Aboutaleb aan het einde van zijn ambtsperiode nog gezichtsverlies moest incasseren.

Hoe zit het? Stadion Feijenoord, de gemeente Rotterdam en de Stichting Gebiedsontwikkeling aan de Maas (Stigam) zaten alle drie vuistdiep in het ter ziele gegane Feyenoord City project, waarin het Nieuwe Stadion moest herrijzen. Stigam – opgericht onder de paraplu van bouwgigant Heijmans – had daarin de rol om gronden en onroerende goederen aan te kopen op Zuid, zodat daar uiteindelijk grootstedelijke ontwikkeling kon worden gerealiseerd. Na het stuklopen van Feyenoord City, had Stadion Feijenoord echter nog wel een kortlopende miljoenenschuld aan de Stigam. Want de stichting had het stadion een voorfinanciering gegeven als bijdragen aan het technische ontwerp van het Nieuwe Stadion.

Goldman Sachs
De Kuip had alleen een nog groter hoofdpijndossier: Goldman Sachs. De Amerikaanse zakenbank was met 15,1 miljoen euro de grootste schuldeiser van allemaal en stond vooraan in de rij. Wanneer het stadion failliet zou gaan, dan ging de inboedel naar de administratie in New York. De Stigam voelde hem al aankomen: er is straks geen euro meer beschikbaar voor het aflossen van hun lening. Deze financiële strop zou het Stigam in zwaar weer brengen, waarna de gemeente had moeten toezien wat er met de reeds aangekochte gronden en onroerende goederen zou gebeuren. Met het oog op gemeentelijke gebiedsontwikkeling een horrorscenario.

Geluidsdeal
En toen was daar ineens de reddingsboei, toegeworpen door diezelfde gemeente Rotterdam. Op het stadhuis werd 11,8 miljoen euro uitgetrokken voor de aankoop van de concertrechten van De Kuip. De deal belemmert het stadion in de toekomst in haar exploitatiemogelijkheden, maar daarvoor kreeg het wel een eenmalige kapitaalinjectie terug waarmee de verstikkende lening bij Goldman Sachs grotendeel kon worden afgelost. De vlag ging uit in De Kuip, maar ook elders in de stad. Want niet alleen het stadion was van de ondergang gered, ook de terugbetaling van de Stigam-lening was veiliggesteld.

Redding Stigam
Zonder de hijgerige Amerikanen in de nek, kon het stadion gaan werken aan een oplossing met de Stigam. Die werd gevonden, zo valt te lezen in het jaarverslag 2023/2024: “Overeengekomen is dat Stigam het Stadion de laatste termijn van 1 miljoen euro zal betalen, als onderdeel van de eerder overeengekomen bijdragen aan het technische ontwerp van het Nieuwe Stadion. Nadat Stigam aan zijn betalingsverplichtingen heeft voldaan, zal het Stadion in negen jaarlijkse termijnen het voorgefinancierde bedrag ad 4 miljoen euro restitueren aan de Stigam. Over deze betaling is geen rente verschuldigd. Door bovenstaande transacties komen alle verplichtingen die partijen jegens elkaar hebben te vervallen, waaronder de verplichting van het Stadion om gedurende 30 jaar tegen marktconforme voorwaarden minimaal 800 parkeerplaatsen af te nemen.” De kortlopende schuld aan Stigam is daarmee in feiten een langlopende schuld geworden.

Stadion en Rotterdammers betalen de rekening
Door de geluidsdeal heeft de gemeente Rotterdam de ontstaande puinhoop vakkundig opgeruimd. Het Feyenoord City project bracht niet alleen De Kuip aan de rand van de afgrond, maar ook de Stigam. De gemeente wilde uiteindelijk de lening van Goldman Sachs afgelost zien, zodat het stadion op termijn ook de Stigam kan terugbetalen. De inmiddels afgetreden burgemeester Aboutaleb werd zo gered van een blamage.

Want wat is de eindafrekening van het Feyenoord City project, dat de kroon op zijn burgemeesterschap had moeten betekenen? Een decennium lang werd er druk uitgevoerd, met geld gesmeten en werden er cijfers opgepoetst. Totdat de Raad van State oordeelde, ‘tot hier en niet verder’. In het eindspel moest zelfs de Stigam worden gered, om perspectief te houden bij de spelers in de bouwwereld en op stedenbouwkundige ontwikkeling op Zuid. Het kostte de Rotterdamse burger 11,8 miljoen euro en De Kuip is haar concertrecht kwijt en daarmee een belangrijke exploitatiebron. Terwijl het vandaag de dag nog steeds kampt met de naweeën van het bouwfiasco, gezien het negatieve eigen vermogen van bijna 11 miljoen. En de Stigam? Die stort zich vol op het volgende project: Rotterdam Tij. Want daar moet de schoorsteen wel blijven roken.