In Memoriam • Hans Kraay sr. (1936-2017)

27 OKTOBER 2017. Vandaag in 2017 overleed Hans Kraay sr. op 81-jarige leeftijd. De voormalige voorstopper verdedigde tussen 1961 en 1968 met veel succes het shirt van de Rotterdammers. Na zijn spelerscarrière bleef hij betrokken bij de stadionclub en vervulde hij in afwisselden periodes de functie van hoofdtrainer en technische directeur.

Hans Kraay sr. wordt op 14 oktober 1936 geboren in Utrecht. Hij begint zijn voetbalcarrière bij DOS, een van de voorlopers van FC Utrecht, waarmee hij in 1958 verrassend de landstitel pakt. Bij de Utrechtse club speelt hij zich in de kijker van Feyenoord, dat hem in 1961 voor 65.000 gulden naar de Kuip haalt.

Titels en halve finale Europa Cup I
Zijn overgang betekent het startsein van een succesvolle periode in Rotterdam. Kraay ontwikkelt zich tot een ijzersterke, bikkelharde en tactisch sterke verdediger, die uiteindelijk acht keer voor het Nederlands elftal zou uitkomen. Met Feyenoord wordt hij driemaal landskampioen en wint hij de KNVB Beker. Kraay is erbij wanneer Feyenoord in 1965 voor het eerst in de clubgeschiedenis de dubbel pakt. Bovendien maakt hij als vaste kracht deel uit van het team, dat in 1963 tot de halve finale van de Europa Cup I reikt. Daarin is Benfica te sterk, maar Kraay is wel getuige van de circa 3.000 supporters die met twee schepen naar Lissabon reizen om Feyenoord aan te moedigen. Een voor die tijd unieke gebeurtenis.

De winnende tegen Real Madrid
Heel vaak weet Kraay in zijn carrière niet te scoren, maar op 8 september 1965 is hij verantwoordelijk voor de winnende goal in een legendarische wedstrijd in de Kuip. Het grote Real Madrid van Ferenc Puskas, komt die dag op bezoek in het toernooi om de Europa Cup I. Het is Kraay die in de vijfentachtigste minuut de winnende 2-1 binnen tikt, in een spijkerharde wedstrijd die vooral de geschiedenis in zou gaan door een massale vechtpartij in de slotfase.

Tweede thuis
Feyenoord wordt letterlijk en figuurlijk een tweede huis voor Kraay. Naast voetballer is hij ook jeugdtrainer van de club en met zijn gezin woont hij tegenover de Kuip in een piepklein huisje naast de kantine van jeugdcomplex Varkenoord. Zijn zoon en tv-persoonlijkheid Hans Kraay Junior groeide zodoende op bij de club. “Het was voor mij de normaalste zaak van de wereld om voetballers als Coen Moulijn en Willem van Hanegem te zien langslopen. ‘Hé Hansie,’ zeiden die dan tegen mij. Ik herinner me dat mijn vader in die tijd altijd straalde, altijd vrolijk was. Toen hij trainer werd van profclubs was die onbezorgdheid verdwenen”, zo vertelde hij in 2017.

Maar liefst zeven seizoenen speelt Kraay sr. bij Feyenoord. Na 192 wedstrijden en twee goals besluit de 31-jarige verdediger te vertrekken. Het trainerschap trekt dan al aan de ambitieuze Kraay en hij gaat – mede ingegeven door een heupblessure - direct aan de slag als coach van D.F.C., de voorloper van FC Dordrecht. Lang duurt dat niet, want het spelletje trekt nog teveel om aan de zijlijn te staan. In 1969 besluit Kraay weer zijn voetbalschoenen aan te trekken en keert terug bij DOS. Na een handvol wedstrijden beëindigt hij in 1970 zijn spelerscarrière alsnog.

Trainerscarrière
Na zijn actieve carrière als voetballer, gaat Kraay sr. bij menig club aan de slag als trainer of manager en doet zodoende snel leidinggevende ervaring op binnen voetbalorganisaties. In 1974 haalt Ajax hem binnen als trainer, maar door een verslechterde relatie met spelers en bestuur duurt dat dienstverband slechts een jaar en verkast hij naar AZ ’67. Daar boekt hij in 1978 zijn grootste succes als trainer, wanneer de KNVB Beker wordt gewonnen.

In 1982 keert hij als trainer terug bij Feyenoord en haalt hij het toptalent Ruud Gullit naar Rotterdam. Kraay kampt echter met hartkwalen en draagt zijn taken al na zeven duels over aan zijn assistent Ab Fafié. De voormalige verdediger blijft wel betrokken bij de trainingen en maakt de opstelling, maar als de wedstrijd begint verlaat hij het stadion omdat het anders te spannend wordt voor zijn hart. Het seizoen wordt afgesloten met een tweede plek in de competitie achter Ajax. Kraay vertrekt. 

Technisch directeur
In 1985 treedt hij eerst als trainer en vrij snel daarna als technisch directeur in dienst bij PSV. Daardoor wordt hij de eerste trainer die alle clubs uit de traditionele top drie onder zijn hoede heeft gehad. Drie seizoenen bouwt hij aan een Eindhovense formatie die in 1988 de Europa Cup I zou winnen. Kraay is dan al begonnen aan zijn derde termijn bij Feyenoord, waar hij in 1988 terugkeert als technisch directeur. Lang duurt het dienstverband niet. Na één seizoen stopt hij in wat zijn laatste officiële functie in het betaalde voetbal blijkt te zijn. 

Voetbalanalist
Na zijn vertrek bij Feyenoord gaat Kraay zich toeleggen op een nieuwe carrière. Hij wordt een van de eerste vaste voetbalanalytici die in Nederland op televisie is te zien, waaronder bij NOS en RTL. Altijd strak in kostuum, welbespraakt en immer correct geeft hij zijn visie op het vaderlandse en internationale voetbal. In veel opzichten is Kraay daarmee een voorloper.

Op 27 oktober 2017 overlijdt de dan 81-jarige Hans Kraay sr. in Tiel.  Drie maanden eerder verloor hij zijn vrouw Lya, die jarenlang leed aan dementie en door hem werd verzorgd. Het aftakelen van zijn vrouw ging hem zeer aan het hart. Kraay leidde de laatste jaren van zijn leven een teruggetrokken bestaan. Met hem is Nederland een markante voetbalman verloren.