Analyse eigen vermogen • Historische ontwikkeling en wat als spelers tegen actuele waarde waren gewaardeerd

Eerder deze week presenteerde Feyenoord de jaarrekening van het boekjaar 2023/'24. Afgelopen donderdag publiceerden wij een diepere analyse van de omzet. Vandaag gaan we nader in op het eigen vermogen.

Historische ontwikkeling van het eigen vermogen
Wie herinnert zich nog de zomer van 2007? De huidige trainer van PSV, Peter Bosz, was toen technisch manager van Feyenoord. Hij had een uitgebreid beleidsplan geschreven en wist grote namen binnen te halen bij Feyenoord zoals Giovanni van Bronckhorst, Roy Makaay,  Kevin Hofland, Denny Landzaat, Tim de Cler en Jon Dahl Tomasson. Zij moesten Feyenoord onder leiding van Bert van Marwijk aan de landstitel in het jubileumjaar helpen met een ticket voor de Champions League. Het seizoen eindigde met slechts een zesde plaats. Het werd daarmee een dure gok. Het eigen vermogen kelderde naar bijna 35 miljoen euro negatief per 30 juni 2010.

De Vrienden van Feyenoord hielpen destijds Feyenoord met het kopen van aandelen met een flinke agiostorting. Daarmee kon Feyenoord de enorme schuldenlast verkleinen om zo een faillissement te voorkomen. Zeven jaar op rij wist Feyenoord door een goede jeugdopleiding, door Martin van Geel en goede trainers als Ronald Koeman, Fred Rutten en Giovanni van Bronckhorst mooie winsten te maken. Het eigen vermogen steeg naar 31,6 miljoen euro positief per 30 juni 2018. 

Dat is nog altijd ons hoogtepunt. Het werd op dat moment onrustig rond onze club. De directie stond onder druk. Jan de Jonge en Martin van Geel moesten vertrekken en de nieuwe trainer Jaap Stam stond er met de onervaren technisch manager Sjaak Troost plotseling alleen voor. De ervaren trainer Dick Advocaat moest de boel gaan redden. Net toen het goed ging, brak de coronacrisis uit. Op 30 juni 2022 was het eigen vermogen nog maar 1 miljoen euro.

Vooral dankzij Arne Slot hebben we mooie jaren beleefd en is het eigen vermogen gestegen naar 14,9 miljoen euro. Die agiostorting van de Vrienden van Feyenoord van 32,6 miljoen euro is nog altijd aanwezig (agioreserve was medio 2007 8,1 miljoen euro). Als de Vrienden afgelopen juni geheel waren terugbetaald, dan was het eigen vermogen 17,7 miljoen euro negatief per 30 juni 2024 geweest. Het geld van de Vrienden van Feyenoord is dus nog steeds nodig.

Vergelijking met Ajax en PSV 
Waar het eigen vermogen van Feyenoord nog steeds fragiel is, heeft PSV een stevig fundament zonder al te veel hulp van in totaal 40,7 miljoen euro. Ajax heeft 226,4 miljoen euro een groot eigen vermogen. Hiervan is 109,4 miljoen euro (bijna de helft) tot stand gekomen bij de beursgang in 1998. Zonder die beursgang had ook Ajax op 30 juni 2010 op het randje van een faillissement kunnen staan. Zonder beursgang was het eigen vermogen van die club rond de 70 miljoen euro negatief geweest. Wellicht waren daar toen ook Vrienden opgestaan. Sportieve successen en een uitstekend transferbeleid hebben daar geleid tot een groot eigen vermogen. Het is zaak dat Dennis te Kloese, Mark Ruijl en Brian Priske bij Feyenoord ook de successen van de periode Arne Slot voortzetten om financieel verder robuust te worden. Wellicht zou onze club ook baat hebben gehad bij een beursgang.

Eigen vermogen anders bekeken
Eigen vermogen is ook te omschrijven als het totaal van alle bezittingen minus alle schulden. De meest interessante bezittingen van Feyenoord zijn de spelers. De boekwaarde van de vergoedingssommen was per 30 juni 2024 64 miljoen euro. Die boekwaarde is objectief vast te stellen. Op pagina 50 staat uitgelegd hoe de boekwaarde van de vergoedingssommen wordt bepaald:

Vergoedingssommen, hand- en tekengelden en bijkomende kosten inzake spelers en trainers waarmee een bindende overeenkomst is aangegaan worden geactiveerd, verminderd met de lineaire afschrijvingen op basis van de looptijd van de overeenkomst.

Een rekenvoorbeeld: 
Dávid Hancko is misschien wel onze beste aankoop van deze eeuw. Hij tekende bij onze club in de zomer van 2022 een contract tot de zomer van 2026 (inmiddels verlengd tot 2028). Volgens Transfermarkt.nl was de transfersom 8,3 miljoen. Stel dat hand- en tekengelden en bijkomende kosten zoals zijn zaakwaarnemer en de opleidingsvergoeding voor de oude clubs van Hancko in totaal 1,7 miljoen waren, dan is het totaal 10 miljoen euro. Goede kans dat het totaal zelfs hoger was. Dat bedrag wordt dus in vier jaar afgeschreven, oftewel 2,5 miljoen per jaar. Per 30 juni 2024 (halverwege zijn contractsduur) zou, gegeven dit voorbeeld, de boekwaarde van Hancko 5 miljoen zijn. Op 30 juni 2024 was Hancko volgens Transfermarkt.nl 35 miljoen waard. Als Feyenoord hem voor dat bedrag wist te verkopen aan Atlético Madrid, dan was een deel van de verkoopsom naar Sparta Praag gegaan vanwege het bedongen doorverkooppercentage. Dit voorbeeld geeft wel aan dat diverse spelers een overwaarde hebben.

Eigen vermogen volgens actuele waarde vergoedingssommen
Als Feyenoord als grondslag de actuele waarde had gehanteerd voor de vergoedingssommen, dan had Feyenoord een veel hoger eigen vermogen kunnen presenteren. Afgaande op de geschatte waarden van Transfermarkt.nl zou de waarde van alle spelers in eigendom (de selectie en de verhuurde spelers) na aftrek van de doorverkooppercentages kunnen liggen op rond de 300 miljoen euro.
De totale overwaarde zou dan ongeveer 236 miljoen (300 minus 64 boekwaarde) zijn. Daarover moet dan wel 25,8% vennootschapsbelasting worden betaald. De netto-overwaarde komt dan uit op ca. 175 miljoen euro. Dat geeft dan een eigen vermogen van 190 miljoen euro (15 miljoen volgens de jaarrekening).