Analyse
Analyse eigen vermogen • Historische ontwikkeling en wat als spelers tegen actuele waarde waren gewaardeerd
Eerder deze week presenteerde Feyenoord de jaarrekening van het boekjaar 2023/'24. Afgelopen donderdag publiceerden wij een diepere analyse van de omzet. Vandaag gaan we nader in op het eigen vermogen.
Historische ontwikkeling van het eigen vermogen
Wie herinnert zich nog de zomer van 2007? De huidige trainer van PSV, Peter Bosz, was toen technisch manager van Feyenoord. Hij had een uitgebreid beleidsplan geschreven en wist grote namen binnen te halen bij Feyenoord zoals Giovanni van Bronckhorst, Roy Makaay, Kevin Hofland, Denny Landzaat, Tim de Cler en Jon Dahl Tomasson. Zij moesten Feyenoord onder leiding van Bert van Marwijk aan de landstitel in het jubileumjaar helpen met een ticket voor de Champions League. Het seizoen eindigde met slechts een zesde plaats. Het werd daarmee een dure gok. Het eigen vermogen kelderde naar bijna 35 miljoen euro negatief per 30 juni 2010.
De Vrienden van Feyenoord hielpen destijds Feyenoord met het kopen van aandelen met een flinke agiostorting. Daarmee kon Feyenoord de enorme schuldenlast verkleinen om zo een faillissement te voorkomen. Zeven jaar op rij wist Feyenoord door een goede jeugdopleiding, door Martin van Geel en goede trainers als Ronald Koeman, Fred Rutten en Giovanni van Bronckhorst mooie winsten te maken. Het eigen vermogen steeg naar 31,6 miljoen euro positief per 30 juni 2018.
Dat is nog altijd ons hoogtepunt. Het werd op dat moment onrustig rond onze club. De directie stond onder druk. Jan de Jonge en Martin van Geel moesten vertrekken en de nieuwe trainer Jaap Stam stond er met de onervaren technisch manager Sjaak Troost plotseling alleen voor. De ervaren trainer Dick Advocaat moest de boel gaan redden. Net toen het goed ging, brak de coronacrisis uit. Op 30 juni 2022 was het eigen vermogen nog maar 1 miljoen euro.
Vooral dankzij Arne Slot hebben we mooie jaren beleefd en is het eigen vermogen gestegen naar 14,9 miljoen euro. Die agiostorting van de Vrienden van Feyenoord van 32,6 miljoen euro is nog altijd aanwezig (agioreserve was medio 2007 8,1 miljoen euro). Als de Vrienden afgelopen juni geheel waren terugbetaald, dan was het eigen vermogen 17,7 miljoen euro negatief per 30 juni 2024 geweest. Het geld van de Vrienden van Feyenoord is dus nog steeds nodig.
Vergelijking met Ajax en PSV
Waar het eigen vermogen van Feyenoord nog steeds fragiel is, heeft PSV een stevig fundament zonder al te veel hulp van in totaal 40,7 miljoen euro. Ajax heeft 226,4 miljoen euro een groot eigen vermogen. Hiervan is 109,4 miljoen euro (bijna de helft) tot stand gekomen bij de beursgang in 1998. Zonder die beursgang had ook Ajax op 30 juni 2010 op het randje van een faillissement kunnen staan. Zonder beursgang was het eigen vermogen van die club rond de 70 miljoen euro negatief geweest. Wellicht waren daar toen ook Vrienden opgestaan. Sportieve successen en een uitstekend transferbeleid hebben daar geleid tot een groot eigen vermogen. Het is zaak dat Dennis te Kloese, Mark Ruijl en Brian Priske bij Feyenoord ook de successen van de periode Arne Slot voortzetten om financieel verder robuust te worden. Wellicht zou onze club ook baat hebben gehad bij een beursgang.
Eigen vermogen anders bekeken
Eigen vermogen is ook te omschrijven als het totaal van alle bezittingen minus alle schulden. De meest interessante bezittingen van Feyenoord zijn de spelers. De boekwaarde van de vergoedingssommen was per 30 juni 2024 64 miljoen euro. Die boekwaarde is objectief vast te stellen. Op pagina 50 staat uitgelegd hoe de boekwaarde van de vergoedingssommen wordt bepaald:
Vergoedingssommen, hand- en tekengelden en bijkomende kosten inzake spelers en trainers waarmee een bindende overeenkomst is aangegaan worden geactiveerd, verminderd met de lineaire afschrijvingen op basis van de looptijd van de overeenkomst.
Een rekenvoorbeeld:
Dávid Hancko is misschien wel onze beste aankoop van deze eeuw. Hij tekende bij onze club in de zomer van 2022 een contract tot de zomer van 2026 (inmiddels verlengd tot 2028). Volgens Transfermarkt.nl was de transfersom 8,3 miljoen. Stel dat hand- en tekengelden en bijkomende kosten zoals zijn zaakwaarnemer en de opleidingsvergoeding voor de oude clubs van Hancko in totaal 1,7 miljoen waren, dan is het totaal 10 miljoen euro. Goede kans dat het totaal zelfs hoger was. Dat bedrag wordt dus in vier jaar afgeschreven, oftewel 2,5 miljoen per jaar. Per 30 juni 2024 (halverwege zijn contractsduur) zou, gegeven dit voorbeeld, de boekwaarde van Hancko 5 miljoen zijn. Op 30 juni 2024 was Hancko volgens Transfermarkt.nl 35 miljoen waard. Als Feyenoord hem voor dat bedrag wist te verkopen aan Atlético Madrid, dan was een deel van de verkoopsom naar Sparta Praag gegaan vanwege het bedongen doorverkooppercentage. Dit voorbeeld geeft wel aan dat diverse spelers een overwaarde hebben.
Eigen vermogen volgens actuele waarde vergoedingssommen
Als Feyenoord als grondslag de actuele waarde had gehanteerd voor de vergoedingssommen, dan had Feyenoord een veel hoger eigen vermogen kunnen presenteren. Afgaande op de geschatte waarden van Transfermarkt.nl zou de waarde van alle spelers in eigendom (de selectie en de verhuurde spelers) na aftrek van de doorverkooppercentages kunnen liggen op rond de 300 miljoen euro.
De totale overwaarde zou dan ongeveer 236 miljoen (300 minus 64 boekwaarde) zijn. Daarover moet dan wel 25,8% vennootschapsbelasting worden betaald. De netto-overwaarde komt dan uit op ca. 175 miljoen euro. Dat geeft dan een eigen vermogen van 190 miljoen euro (15 miljoen volgens de jaarrekening).
Reacties
Dat is nl een fraai voorbeeld van je zelf rijk rekenen. De transferwaarde van contractspelers is nl een typisch geval van '10 vogels in de lucht'. Anders gezegd, het berekende eigen vermogen in het jaarverslag is terecht gekeken naar de vogels in de hand en dat valt zeer te prijzen.
Wat betreft de toekomstbestendigheid lijkt vooral cruciaal te zijn de verhouding tussen sportief succes of juist een gebrek daaraan en de begrotingsgevolgen daarvan voor het eigen vermogen. Nu de sportieve voorsprong op alle andere clubs minus PSV lijkt (!) te zijn verspeeld. Is dat issue nummer twee. Uiteraard zijn de sportieve prestaties zelf numero uno.
Pas bij een transfer kun je het echte eigen vermogen bepalen; en je kunt niet je hele selektie verkopen.
Voetbal blijft toch een beetje wat de gek er voor geeft in kombinatie met sportief succes.
Je hebt veel meer verlichtingen om zaken openbaar te maken en binnen Ajax is ook door critici aangegeven dat het club karakter verder is verzakelijkt, wat de club beleving niet ten goede komt.
Wellicht aardig om ook eens een analyse te maken wat voor gevolgen een beursgang of een grootaandeelhouder/eigenaar tot gevolgen heeft voor een club cultuur. Willen we dat Feyenoord een speelbal wordt van een Oekraïense oligarch of Saoedische prins? Of dat we een fun-aandeel worden op beurs?
Feyenoord heeft minder dure spelers, dus minder eigen vermogen. Maar de marktwaarde van onze selectie is (volgens Transfermarkt) hoger.
Staar je dus niet blind op het boekhoudkundig eigen vermogen. Het gaat uiteindelijk om de marktwaarde van de spelers plus eventuele andere bezittingen minus de schulden.
De afschrijving is hij PSV waarschijnlijk lager omdat zij voor minder geld spelers hebben gekocht en omdat zij misschien langere contracten kregen. Wat niet helpt is dat wij de afgelopen jaren vooral goedkope spelers en jeugdspelers verkochten zoals Wieffer, Geertruida en Kokcu. Als je minder afschrijving wil moet je vooral dure aankopen zoals Hancko, Timber, Zerrouki, Ueda en Ivanusec verkopen
Dat is 60% meer, dat zou betekenen dat de contracten bij PSV een 60% langere looptijd hebben , of de spelers 60% goedkoper zijn of een combinatie daarvan.
Dat lijkt mij als leek onwaarschijnlijk, daarom heb ik die vraag gesteld of daar meer duidelijkheid over kan
Als je de spelers op actuele waarde zou waarderen (mag niet en is ook bijna niet te doen), dan haal je net als de toekomstige transferresultaten die vennootschapsbelastinglast ook alvast naar voren.
Ik heb een simpele som gedaan van aankoopwaarde volgens transfermarkt van 21/22 & 22/23 & 23/24 waar Feyenoord en PSV worden vergeleken. De geschatte uitgaven aan transfersommen zijn nagenoeg gelijk (84m voor beiden). PSV schreef in 22/23 25m af en 26m in 23/24. Feyenoord schreef in 22/23 30m af en in 23/24 38m af. Dit betekent volgens mij dat Feyenoord over een kortere periode afschrijft en/of veel andere kosten (aan spelersagenten, tussenpersonen, tekengelden bij aankoop en wellicht ook bij contractverlenging) uitgeeft die bij PSV veel lager zijn. Dat wordt niet duidelijk uit het jaarverslag. Erg zorgelijk dat we dachten dat Feyenoord de hand op de knip hield vanwege vrienden van Feyenoord en stadion dossier, maar er lijkt daar amper tot geen geld naar toe te gaan. Zoals het artikel dan ook stelt hebben de vrienden van Feyenoord een flink aandeel nog waar rente over betaald moet worden en erger nog, ze hebben grote inspraak. Feyenoord lijkt qua uitgave hetzelfde niveau aan te tikken als PSV, maar zit toch op een lager niveau qua inkomsten.
Ik snap het punt verder van eigen vermogen tegen de marktwaarde, maar daar moet je niet aan beginnen. Zoveel factoren hebben invloed op spelerswaarde. Dat is geen echte waarde tot een transactie plaatsvindt.
Ik ben ervan overtuigd dat de Vrienden een Feyenoord-hart hebben en willen dat de aandelen in handen zijn van mensen die oprecht juichen bij elk doelpunt en Feyenoord niet alleen als een speeltje zijn om hun eigen ego te strelen zoals bij Vitesse gebeurd is en bij ADO gaande is.
Verder is het voor clubs en bedrijven helemaal niet negatief om schulden te hebben, mits het schulden onder de juiste voorwaarden zijn.