De cannabinolzaak • Hoe een dopingcontrole Smolarek de UEFA Cup-finale kostte

Op deze dag, 23 jaar geleden, trof de UEFA bij de toenmalige Feyenoorder Euzebiusz ‘Ebi’ Smolarek een verhoogde concentratie cannabinol aan. De positieve dopingtest volgde na de kwartfinale van de UEFA Cup tussen Feyenoord en PSV. De Poolse aanvaller kreeg hierdoor twee dagen voor de UEFA Cup-finale tegen Borussia Dortmund te horen dat hij deze zou missen. Bij de dopingcontrole op 21 maart 2002 trof de UEFA een cannabinol concentratie van 20,3 nanogram per milliliter aan. Een waarde van 15,0 ng/ml is toegestaan. 

Cannabinol is een afbraakproduct van cannabis, dat voorkomt in hasj en hennep. Maar volgens Emile Vrijman, de advocaat van Smolarek, bewijzen wetenschappelijke publicaties dat ook het nuttigen van bijvoorbeeld chocolade of andere voedingsmiddelen die hennepzaad of hennepzaadolie bevatten, een verhoging van de concentratie cannabinol kunnen veroorzaken. "Smolarek gebruikt inderdaad dergelijke producten. Sterker nog: hij eet ze vaak."

Het roken van hasj of marihuana kan een verhoging van de concentratie cannabinol veroorzaken. Maar daar is in het geval van de toen 21-jarige Feyenoorder geen sprake van. "Wat dat betreft steek ik mijn hand voor hem in het vuur", zo stelde Feyenoord-manager Jan Swart destijds op de clubwebsite. De UEFA meldde dat de voetbalbond met Feyenoord heeft afgeproken dat Smolarek niet voorkomt op het wedstrijdformulier van de UEFA Cup-finale tegen Borussia Dortmund van 8 mei 2002.

"We kunnen op dit moment niet overzien of de UEFA tot een straf zal besluiten. Als deze volgens onze inschatting laag zou uitvallen, omdat de verhoogde concentratie minimaal is, dan nog zit hij met het gevoel dat men hem schuldig acht. Dat stempel wil hij niet", legde Swart uit waarom Smolarek in verweer is gekomen. De centrumspits wil duidelijk gemaakt zien dat hij geen cannabis heeft gebruikt. "Zelfs als de UEFA hem slechts een waarschuwing zou geven, dan wil hij nog vastgesteld hebben dat hij niet gerookt heeft. De hele zaak heeft hem daarvoor te zwaar en emotioneel geraakt."

Schorsing
Uiteindelijk legde de UEFA Smolarek een milde straf op: hij werd voor de eerste twee Europese wedstrijden van het volgende seizoen geschorst. Opmerkelijk, aangezien milde sancties tegen Feyenoord van de UEFA zelden voorkomen. Het oordeel viel zo licht uit omdat de bond overtuigd raakte dat de cannabinolsporen in zijn urine niet afkomstig waren van het roken van cannabis. De oorzaak werd gevonden in het gebruik van voedingsproducten met hennepzaad. 

De inmiddels 44-jarige Smolarek is gestopt met profvoetbal, maar kende een imposante carrière. Na vijf seizoenen bij Feyenoord maakte hij in 2005 de overstap naar Borussia Dortmund, waar hij uiteindelijk het grootste aantal wedstrijden in zijn loopbaan speelde (81). Later volgden nog avonturenbij Racing Santander en Polonia Warschau. In 2014 sloot hij zijn loopbaan af bij Jagiellonia Białystok. De Poolse spits kwam tot 47 interlands en scoorde daarin negentien keer.