Column • VAR

Scheidsrechters hebben het niet makkelijk. Sinds de VAR is geïntroduceerd is hun werk alleen maar moeilijker geworden. Vooral als die VAR ingrijpt in situaties waar hij vanaf had moeten blijven. Zoals afgelopen zondag in Almere.

De Feyenoord-supporters die de uitwedstrijd tegen Almere City wilden bijwonen, hebben het niet live kunnen zien. Door een probleem met de bussen van de verplichte combi kwamen ze te laat. Terwijl zij nog onderweg waren, scoorde Lutsharel Geertruida de 0-1. Althans, dat dacht iedereen die het doelpunt wel met eigen ogen kon zien. Om volstrekt onbegrijpelijke redenen greep de VAR in en werd die goal alsnog afgekeurd. In een actie die ettelijke balcontacten eerder plaatsvond, zou Santiago Gimenez buitenspel gestaan hebben. Terwijl hij de bal nota bene ontving van een Almere-speler. Gewoon een geldige goal, zou je denken. Dat vond het arbitrale trio ook. Maar VAR Stan Teuben dacht er anders over. Hij riep scheidsrechter Van de Graaf naar de kant.

Het duurde vervolgens minuten voordat hij hem had omgepraat. Een blunder. Iedereen kon zien dat dat het aanspelen van Gimenez door Almere-speler Jochem Ritmeester van de Kamp geen ongelukje was, maar het gevolg van een slechte balcontrole. Op zo’n moment moet de VAR niet ingrijpen en de beoordeling aan de scheidsrechter in het veld laten. De VAR is ooit ingesteld om grote blunders en ongerechtigheden te voorkomen. Zoals een goal via een stiekeme handsbal. Maar tegenwoordig kijkt de VAR bijna elke spelmoment minutieus na. Als een soort supervisor, die de arbiter van dienst voortdurend controleert. Daarbij lijkt het erop dat zijn belangrijkste taak is te kijken wat je kunt vinden om een doelpunt ongeldig te verklaren.

Ben je een week niet naar de pedicure geweest, loop je kans dat je goal alsnog wordt afgekeurd door een te lange teennagel. Stan Teuben heeft wat dat betreft helemaal een slechte reputatie bij de Feyenoord-supporters. Destijds was hij minutenlang aan het zoeken naar een kleinigheid om de 0-2 van Calvin Stengs tegen Heracles Almelo af te kunnen keuren. Met zo iemand die voortdurend over je schouder meekijkt, is het voor een scheidsrechter niet prettig werken. Ook hij mag best eens een foutje maken. De voetballers maken er meer. Als het grote blunders zijn, is een correctie wel wenselijk. Zoals 'hawk-eye' bij tennis. Maar met een vergrootglas op pietluttigheden gaan controleren, is het andere uiterste. Dat is een vorm van mierenneuken. Door die verkeerde taakopvatting van de VAR wordt het voetbal er ook niet leuker op.  

Willem

Nu zijn scheidsrechters wel wat gewend. Ze krijgen elke wedstrijd bergen kritiek over zich uitgestort. Al tijdens de wedstrijd op X (het bekende Twitter), al kunnen ze dat niet lezen. Fans van de club vinden dat hij te veel in hun nadeel fluit, aanhangers van de tegenstander juist dat hij bijna alles in het voordeel van die andere club beslist. Zelf heb ik ook wel eens een wedstrijd gefloten in de tijd dat je nog duels tussen bedrijfselftallen had. Elke beslissing die ik nam, werd verbaal aangevochten.

Toen ik later in de jeugd van Feyenoord elftalleider werd, nam ik mij daarom voor zo min mogelijk commentaar op de scheidsrechter te leveren. En ook op de grensrechter van de thuisploeg die steevast de vlag omhoog stak als ons team weer eens een gevaarlijke aanval opzette. Achteraf gaf ik mijn mening wel. Ik vind dat je best na afloop de prestaties van het arbitrale gezelschap van commentaar mag voorzien.

Willem van Hanegem kan dat als beste. In zijn columns in het Algemeen Dagblad en de podcast Willem & Wessel levert hij vaak vlijmscherp analyses. Zo had hij zich flink gestoord aan scheidsrechter Jesús Gil Manzano tijdens het duel tussen AS Roma en Feyenoord vorige week. Hij vindt dat die harder had moeten optreden tegen het gedrag van een aantal Roma-spelers. "Daar ben je scheidsrechter voor, maar dit is gewoon een waardeloze flapdrol”, was zijn ongezouten mening. In zijn tijd als voetballer liet Willem trouwens vaak al tijdens de wedstrijd blijken wat hij van de arbiter vond. Menig keren heeft hij scheidsrechtelijke beslissingen aangevochten; Voetbal International noemde hem ooit een mopperend en eigenzinnig genie.

Vorige week werd die grandioze voetballer alweer 80 jaar. De eerste keer dat ik hem heb zien spelen was bij het inmiddels opgedoekte Velox in mijn toenmalige woonplaats Utrecht. Op mijn slaapkamer hing later een poster van hem in het beroemde groene shirt met witte mouwen, naast een foto van The Rolling Stones, mijn andere idolen. Allemaal leeftijdsgenoten die ik koester.