De week van 4 Mei • Joodse ‘Ome Sjaak’ voorkomt het einde van Feyenoord

Tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei worden in Nederland alle oorlogsslachtoffers herdacht. Ook Feyenoord kent haar littekens. Zo werden er onder meer Joodse Feyenoorders vermoord ten tijde van de Tweede Wereldoorlog. In de week dat Nederland stilstaat bij de gruwelijkheden uit het verleden, belicht 1908.nl de Joodse geschiedenis van Feyenoord. Vandaag deel II: Joodse ‘Ome Sjaak’ voorkomt opheffing Feyenoord.

In 1917 verhuisde Feyenoord van het voetbalcomplex aan de Afrikaanderplein naar een nieuw onderkomen aan de Kromme Zandweg, de voorloper van de Kuip. Vanzelfsprekend was de verhuizing niet. Sterker nog, er bestond een kans dat de Rotterdamse club was opgehouden te bestaan. 

Isaak Barzilay
Het vertrek van de geboortegrond van Feyenoord was niet vrijwillig. Dat gebeurde noodgedwongen, omdat de gemeente Rotterdam had besloten om volkstuintjes aan te leggen op het Afrikaanderplein. De club bestond nog geen tien jaar en had niet de middelen om de overstap te maken. Heel even dreigde opheffing van Feyenoord, totdat Isaak ‘Ome Sjaak’ Barzilay de helpende hand toe stak. Achteraf gezien een bepalend moment in de clubgeschiedenis. ‘Ome Sjaak’, komend uit een geslacht van Portugees-Spaanse Joden, was eigenaar van de grond op de Kromme Zandweg en stelde die beschikbaar aan Feyenoord. Zo werd de club net op tijd gered.

“Finantiëel hadden wij vooral in de voor ons zoo moeilijke jaren, den grootst mogelijken steun van hem”, zo omschrijft Bert Heesakker in 1933 de steun in het jubileumboek ter ere van het 25-jarige bestaan. “In de jaren, dat hij op de inrichting moest toeleggen, heeft hij ons nog menigmaal schulden kwijt gescholden.”

Begin van de successen
Feyenoord speelde tot en met de opening van de Kuip in 1937 in het stadion aan de Kromme Zandweg. Op die plek speelde de club in 1921 de eerste wedstrijd tegen Ajax, dat het begin betekende van de grootste rivaliteit in het Nederlandse voetbal. In de jaren twintig werden er bovendien de eerste landstitels gewonnen, wat Feyenoord opstuwde in de vaart der volkeren en liet uitgroeien tot de belangrijkste club van Rotterdam. Het succes wende snel en zo vergat iedereen dat de club in 1917 bijna was opgehouden te bestaan. Feyenoord eerde Isaak Barzilay als Lid van Verdienste. Ook kreeg hij als eerbetoon een eigen pagina in het jubileumboek van 1933. Barzilay overleed in 1957 in Rotterdam-Zuid op 80-jarige leeftijd.