Pareltje • Ayase Ueda: van de Luwte naar het Licht

Passief, koud en passieloos. Termen die tot voor kort onlosmakelijk verbonden leken met Ayase Ueda als spits van Feyenoord. Wat voor velen oogde als een gebrek aan eigenheid, bleek in werkelijkheid juist zijn echtheid: een stilte die niet wijst op leegte, maar op zuiverheid.

De rol van spits is in het voetbal een bijzondere. Een rol waar de borst vooruit een vereiste lijkt te zijn. Achter Santiago Gimenez was Ueda veroordeeld tot een bijrol, en in twee seizoenen wist hij de rol van figurant niet te ontstijgen. Velen zagen geen kentering in het verschiet liggen voor Ueda. Tóch logenstraft hij inmiddels alle kritiek van toen, zonder zich te hebben aangepast.

Passief, vlak, stil. Ooit sprak men dergelijke woorden over acteur Keanu Reeves en zijn vermeende gebrek aan expressie en uitstraling. Totdat duidelijk werd dat die schijnbare leegte een gave was. Beheersing in plaats van bravoure. Een kalme intensiteit die pas oplicht wanneer het moment het nodig heeft. Geen gebrek aan vuur, maar een surplus aan ijzige kalmte.

Oog voor het moment
Zo bewoog Ueda al die tijd ook: stil en precies, onbewogen en onbegrepen. Met een ingetogenheid die je zelden ziet. Bij spitsen hoort doorgaans een vleugje dominantie, het idee dat ze iets forceren en een wedstrijd daarmee openbreken of beslissen. Een dominantie die het karakter van Ueda ontbeert. Wat de échte Feyenoord-spits echter kenmerkt, is geen dominantie, geen bravoure, geen haantjesgedrag. Het is een eigenschap die Ueda wel degelijk bezit: oog voor het moment. Hij schept het lot niet, hij voelt het aan, alsof hij een fluistering opvangt die anderen missen, alsof hij de loop van de wedstrijd herkent voordat deze zich ontvouwt. Alsof het spel hem vertelt waar het heen wil, waarbij Ueda slechts het juiste moment hoeft te voelen en te verzilveren. Hij jaagt niet op het moment, maar wacht tot het hem vindt.

Niet het lot scheppen, maar het aanvoelen. Dat is zijn kunst. Ueda voelt niet alleen waar de bal zal vallen, maar wat het verhaal van een aanval verlangt. En precies daar verschijnt hij, bijna vanzelfsprekend, alsof het in de sterren geschreven stond.

Stilte vóór de storm
Waar anderen jagen, aarzelen of overschreeuwen, lijkt Ueda zich te nestelen in de stilte vóór de storm. Zonder haast, zonder te forceren. En juist daardoor verschijnt hij op het enige juiste moment, messcherp, trefzeker. Als een John Wick van de zestien, onopvallend in zijn aanloop, onontkoombaar in zijn afdruk. Vanuit de luwte naar het licht van het momentum.

Tekst: Bob van Gilst