Statistieken Bijlow zeggen weinig: "Een keeper veroordelen op data vind ik niet terecht"

Wie puur kijkt naar de data, ziet dat Justin Bijlow sinds zijn terugkeer in oktober tot de minst presterende doelmannen van de Eredivisie behoort. Statistieken en keepers zijn echter nog lang geen match made in heaven en dus sprak Voetbal International met begenadigd keeperstrainers Frans Hoek en Khalid Benlahsen (ex-Feyenoord) over het belang van data in het keepersvak. 

Het lijkt dit seizoen haast op een vloek: elk schot dat Feyenoord tegen krijgt verandert in een doelpunt. Dat was voor de winterstop tegen Volendam en NEC het geval, en ook Vitesse scoorde vorige week met het enige schot op doel. Het zorgt ervoor dat doelman Bijlow er niet al te goed vanaf komt wat betreft het reddingspercentage. Ook als gekeken wordt naar Expected Goals on Target, berekend door statistiekenbureau Opta, schittert de Feyenoord-goalie niet. Voorafgaand het duel in Arnhem kreeg Bijlow op basis van dat model 1,3 doelpunt meer tegen dan met de kwaliteit van de schoten zou zijn verwacht. Ook Timon Wellenreuther kreeg 0,9 doelpunt meer tegen.

Daarbij gaat het dus om data, een begrip dat experts uit de keeperswereld maar weinig zegt. Volgens Benlahsen, die tot vorig jaar nog samenwerkte met Bijlow, verschillen databureaus in welke parameters ze gebruiken om keepersprestaties in kaart te brengen en worden veel relevante parameters ook buiten beschouwing gelaten. "In het geval van Justin speelt mee dat Feyenoord onder Arne Slot verder van het doel verdedigt, snel de bal verovert en daardoor dus minder schoten tegen te verwerken krijgt. Onder Dick Advocaat speelde de club anders en kreeg Justin meer te doen, zodat ook zijn reddingspercentage hoger was."

Hoek, die Bijlow als keeperstrainer van Oranje onder zijn hoede had, sluit zich aan bij Benlahsen. "Jij kan 96 makkelijke ballen pakken en er twee tegen krijgen en dan nog heb je een geweldig moyenne. Justin speelt bij een team dat zeer aanvallend speelt, vaak de bal heeft en dus per definitie weinig schoten te verwerken krijgt. Om dan een hoog moyenne te krijgen moet je alle ballen pakken, want stel dat je er twee op doel krijgt en een gaat erin, sta je op maar vijftig procent."

Moeilijkheidsgraad
Bij een tegendoelpunt spelen een hele hoop factoren een rol, zo vertelt Hoek tegenover VI. Als voorbeeld neemt hij het doelpunt van FC Volendam-spits Lequincio Zeefuik tegen Feyenoord. "Ik zie dat Justin uitkomt om de hoek klein te maken. Zeefuik heeft de bal aan zijn linkerbeen. Maar dan gebeurt het, Zeefuik kapt. Daardoor wordt de hoek ineens groter, want hij gaat van een kans in de korte hoek met weinig tot geen ruimte naar de lange hoek. Dus de situatie verandert totaal! Is dat dan een fout van de keeper? Ik weet niet of je dat zo zwart-wit kunt stellen." Data doet dat echter wel. "Die zeggen: Schot, goal. Maar zo simpel is het nooit."

Ook de ogenschijnlijke flater van Bijlow tegen NEC bij een afstandsschot van Magnus Mattson, is zo'n geval. "Vooropgesteld: een keeper met de kwaliteiten van Justin moet dat afstandsschot gewoon pakken. Maar ook nu geldt weer: heb je dat schot wel goed bekeken? Het zag er makkelijker uit dan het was voor de keeper. Het was een vallende bal. Op zich nog geen probleem. Keepers weten dat als de bal vroeg stuit, ze tijd hebben en als-ie laat stuit, je met een bepaalde techniek de bal alsnog kunt stoppen. Maar deze dook als het ware vlak voor zijn arm naar beneden, terwijl hij al in de valbeweging was. Dus had Bijlow én weinig tijd én kon hij net niet de techniek uitvoeren bij een bal die dichtbij stuit. Maar hij stond positioneel wel goed, want de bal glipte onder zijn handen door. Je praat dan over mensenwerk, het kan gebeuren."

Benlahsen stelt daarom: "Een keeper veroordelen op data, zeker Justin, vind ik niet terecht." Ook Hoek hoopt dat er ontwikkelingen zullen plaatsvinden in de manier waarop statistieken wordt verzameld over keepers, zodat subjectiviteit kan worden uitgesloten. "Zo'n bal van Matsson wordt dan gezien als een grote blunder, terwijl-ie misschien lastiger was dan de Zeefuik-goal. In data wordt de moeilijkheidsgraad niet meegenomen en als dat wel gebeurt dan door mensen die geen verstand hebben van keepers."