Analyse jaarrekening • Ontwikkeling nettoresultaat en toekomstbestendigheid

Eerder deze week publiceerde Feyenoord de jaarcijfers over het boekjaar 2023/'24. 1908.nl is in deze cijfers gedoken. Over de omzetcijfers en het eigen vermogen van Feyenoord zijn al twee diepgaande analyses verschenen. Nu is het de beurt aan het nettoresultaat. Uiteraard houden we hierbij ook rekening met de vragen die we ontvangen. Een van de belangrijkste vragen die naar voren komt, is wat de gevolgen zouden zijn als Feyenoord volgend seizoen geen Champions League zal spelen. Hoewel dit een doemscenario is, vinden we het zinvol om hierop in te gaan.

Historische ontwikkeling van het nettoresultaat
Laten we positief beginnen. Volgens Feyenoord is een nettowinst van 9,5 miljoen euro het op een na beste resultaat uit de historie van de club. Met een blik op de historie hebben we twee jaarrekeningen gevonden met een hogere nettowinst. 

De hoogste winst werd gerealiseerd in het seizoen 2014/15. In de zomer boekte Feyenoord een goed resultaat op de vergoedingssommen met de transfers van de drie steunpilaren Stefan de Vrij, Daryl Janmaat en niet te vergeten onze geliefde Italiaanse held Graziano Pellè. Na deze transfers schoot Elvis Manu ons naar de groepsfase van de Europa League met als hoogtepunt de 2-0-winst op FC Sevilla en plaatsing voor de volgende ronde. Mede daardoor was het operationeel resultaat positief. De nettowinst kwam uit op 13,6 miljoen euro.

Het Champions League-jaar 2017/18 kwam daarbij in de buurt. De afschrijvingen waren destijds aanzienlijk hoger dan het resultaat op de verkochte spelers. Alleen Terence Kongolo leverde een substantieel bedrag op. De afschrijvingen stegen met het definitief overnemen van Watford van Steven Berghuis en de aankopen Sam Larsson, Sofyan Amrabat, Jeremiah St. Juste en Ridgeciano Haps. Het negatief saldo van 8,5 miljoen euro werd ruim overtroffen door een recordhoog operationeel resultaat van 25,3 miljoen euro. Het leidde onderaan de streep tot een winst van 11,6 miljoen euro. Voor het zevende jaar op rij schreef Feyenoord zwarte cijfers.

Na de financiële succesjaren volgden vier jaren met rode cijfers met een totaal nettoverlies van liefst 34 miljoen euro. Die periode werd ingeleid door de gênante uitschakeling tegen het kleine AS Trenčín in de voorronde van de Europa League. Daarna volgden twee seizoenen waarin de coronacrisis een behoorlijk stempel drukte. Gelukkig is met het vorige seizoen erbij bijna de helft van het genoemde verlies goed gemaakt.

Verwacht resultaat seizoen 2024/25
Dit seizoen rinkelt de kassa in Rotterdam. Feyenoord kan de nodige miljoenen bijschrijven door deelname aan de vernieuwde Champions League. Met de winst in Girona zijn de Kuipbewoners al verzekerd van minimaal 38 miljoen euro Europees prijzengeld (36ste plaats, resterende zes wedstrijden verliezen en exclusief recettes). Het totaal voor seizoen 2023/24 was 34,9 miljoen euro (zie pagina 31). Dat is dus nu al een stijging van 3,1 miljoen euro, maar het gaat nog veel meer worden. Ook de recettes zullen hoger zijn dan de 8,3 miljoen euro van afgelopen seizoen gezien de pittige prijsstijging. Als Feyenoord lager eindigt dan plaats 24, blijft het aantal Europese thuiswedstrijden vier. Feyenoord meldt al dat de omzet boven de 130 miljoen euro zal gaan uitkomen (zie pagina 41).

Feyenoord heeft deze zomer vooral veel verdiend aan Mats Wieffer, Lutsharel Geertruida en de doorverkoop van Crysencio Summerville. De verkoop van Arne Slot is toegerekend aan vorig seizoen. In totaal leveren alle uitgaande transfers een resultaat vergoedingssommen op van circa 45 miljoen euro. Dat is bijna net zo hoog als het totaal van het seizoen 2022/23 (47,1 miljoen euro) met de verkoop van o.a. Luis Sinisterra, Tyrell Malacia, Marcos Senesi en Fredrik Aursnes. Dat leverde toen een prachtig resultaat na afschrijvingen op van 16,5 miljoen euro. Door de dure aankopen vanaf de zomer van 2022 zijn de afschrijvingen hard gestegen. Het totaal zal komend seizoen zelfs iets meer dan 45 miljoen euro zijn, waardoor het resultaat op de vergoedingssommen licht negatief zal zijn. In het seizoen van de finale in Tirana bedroegen de afschrijvingen nog 15 miljoen euro, dit seizoen het drievoudige. Het had zelfs nog harder kunnen stijgen als de transfer van Skov Olsen was doorgegaan.

Met een positief operationeel resultaat en een verwachte kleine min op het resultaat op de vergoedingssommen, verwacht Feyenoord voor dit seizoen een licht positief nettoresultaat. Feyenoord speelt helaas niet vaak Champions League. Behoort de winst in de huidige vette jaren niet minimaal 10 miljoen euro te zijn?

Salarissen
De salarispost is voor een voetbalclub de grootste post binnen de winst-en-verliesrekening. Het is interessant om de verhouding tussen deze post en de omzet te bekijken. Dan wordt gelijk duidelijk waarom Feyenoord in de zomer van 2010 afstevende op een faillissement en waarom Feyenoord door de KNVB in categorie 1 werd geplaatst. Onze club werd min of meer onder curatele geplaatst. De hoogte van de salarissen stond niet in verhouding tot de omzet. In de vijf seizoenen 2005/06 t/m 2009/10 speelde Feyenoord twee seizoenen geen Europees voetbal door lage klasseringen in de Eredivisie, werd onze club één keer direct uitgeschakeld in de 1ste ronde van de UEFA Cup en tweemaal viel het doek in de 2de ronde van de UEFA Cup. Dat waren vijf jaren waarin weinig werd opgehaald met Europees voetbal. Het totaal van de salarissen schommelde tussen de 62% van de omzet in 2006/07 en zelfs 67% in 2008/09. Eric Gudde en Martin van Geel moesten flink gaan saneren en proberen om met minder uitgaven en meer jeugd toch te presteren. Ronald Koeman was de juiste trainer om aan dat proces mee te helpen. In het succesjaar 2011/12 met de beroemde drie hattricks van John Guidetti was de verhouding gezakt naar 44,5%. Dat was nogal een verschil: van 28,9 miljoen zijnde 67% met een 7de plaats naar 17,2 miljoen zijnde 44,5% met een 2de plaats vlak achter Ajax. 

Vijf seizoenen op rij bleef dit percentage redelijk stabiel rond de 45%. Pas in het kampioensjaar 2016/17 was het gestegen naar 53% vanwege de kampioensbonussen voor staf en spelers. Door de inkomsten uit de Champions League waren de salarissen nog maar 35% van de omzet in 2017/18. Daarna is de verhouding richting 55% gegaan met een piek van 60% in het coronaseizoen 2020/21. In tegenstelling tot 2017/18 durfde Feyenoord in het afgelopen Champions League-seizoen meer te investeren in de salarissen: 52,6%, aanmerkelijk meer dan 35%. Het is wel vertekend, omdat 2023/24 het eerste seizoen was dat de merchandising werd uitbesteed met een lagere omzet tot gevolg. Als Feyenoord was doorgegaan op de klassieke manier, dan was het waarschijnlijk minder dan 50% geweest.

Dat is een veel gezonder percentage dan Ajax afgelopen seizoen. Het bleek daar kennelijk niet mogelijk te zijn om de salarissen direct te verlagen. De post steeg zelfs met 2,7%. Door het wegvallen van Champions League spendeerde Ajax 67% van de omzet aan salarissen. Dat was een seizoen eerder nog 50,5%. Dat is ongeveer gelijk aan de ratio bij PSV afgelopen seizoen. Een seizoen eerder was dat nog 59,5% bij PSV tegen 58,8% bij onze club. Feyenoord loopt op dat gebied in de pas met PSV. In de grote Europese competities is 65% gebruikelijk.

Aantal werknemers
Castore heeft het personeel overgenomen van Feyenoord dat werd ingezet voor de merchandising. Desondanks is het aantal werknemers gestegen van 335 naar 358 door een groter aantal contractspelers, uitbreiding van de technische en medische stafleden, de verdere professionalisering van de organisatie en uitbreiding binnen marketing en de IT-afdeling. In het Champions League-jaar 2017/18 waren nog maar 213 mensen in dienst bij Feyenoord. Twee seizoenen later toen Frank Arnesen technisch directeur werd, waren het al 250. Hij heeft de hele club doorgelicht en geprofessionaliseerd. Mede door hem heeft Feyenoord successen behaald. Daarvoor zijn dus wel zo'n 100 extra werknemers nodig geweest. De verhouding zal daarom niet meer zo snel zakken onder de 50% als in het verleden.

Bestendigheid hoogte salarissen
De hoogte van de salarissen was in 2020/21 nog 37,3 miljoen euro en is afgelopen seizoen gestegen naar 66,1 miljoen euro. Een stijging van de salarissen van 77% in drie jaar tijd werd gerealiseerd.

Als Feyenoord zich volgend seizoen niet weet te plaatsen voor de Champions League, dan lopen de Europese inkomsten met 25 tot 30 miljoen euro terug. Feyenoord verwacht slechts een licht positief resultaat voor het huidige seizoen. Niet ingrijpen in de kosten zou dan volgend seizoen leiden tot een verlies van meer dan 20 miljoen euro.

De eerste posten om in te snijden zijn dan de salarissen en de afschrijvingen. De grootverdieners bij Feyenoord zijn Justin Bijlow, Calvin Stengs, Santiago Giménez en Dávid Hancko. Dat zijn precies de vier spelers die al heel dicht bij een transfer waren afgelopen zomer. Er is een goede kans dat deze vier spelers volgend jaar zomer alsnog een transfer maken. Voor spelers met een hoog salaris kan een club over het algemeen een hogere transfersom bedingen. Het levert een mooi transferresultaat op en het vermindert de afschrijvingen en de salarispost. Op dat vlak lijkt Feyenoord tegen een stootje te kunnen. Maar zie daarentegen de selectie kwalitatief maar eens op peil te houden met een lager spelersbudget. Voorlopig moeten we optimistisch blijven en hopen dat dit niet aan de orde zal zijn.

Morgen publiceren we bij 1908.nl een artikel over de vergoedingssommen bij Feyenoord.