Deze hoofdtrainers werkten voor Feyenoord en Oranje

Ronald Koeman begint aan zijn tweede termijn als bondscoach van het Nederlands Elftal. De oud-Feyenoordtrainer speelt vrijdag in Parijs de EK kwalificatiewedstrijd tegen Frankrijk. Naast Koeman waren er nog zeven andere trainers die ooit bondscoach van Oranje zijn geweest en hoofdtrainer in De Kuip. In dit artikel aandacht voor de betreffende trainers.

KAREL KAUFMAN

De meest onbekende naam in dit gezelschap is die van Karel Kaufman. Hij werd geboren in Amsterdam en was een van de twee eerste officiële voetbaltrainers sinds de KNVB in 1933 was gestart met examens voor het diploma oefenmeester. Kaufman was trainer van Feyenoord tijdens de kampioenscompetitie in 1940, omdat de oorspronkelijke trainer Jack Hall gevlucht was vanwege de oorlog. Hij bezorgde Feyenoord het kampioenschap in dit oorlogsjaar. Een titel die vanwege de oorlog sowieso niet echt gevierd kon worden en De Kuip was aan het einde van het seizoen ook nog eens in beslag genomen door de nazi’s. Hierdoor werden we uiteindelijk kampioen op het Kasteel van Sparta. Kaufman was bondscoach van het Nederlands Elftal in de jaren 1946, 1949 en 1954. In deze periode speelde het Nederlands Elftal louter vriendschappelijke wedstrijden.

JAAP VAN DER LECK

Jaap van der Leck was in 1956 de eerste Feyenoordtrainer in het betaald voetbal. Hij kon niet herhalen wat hij in 1944 verrassend met de Volewijckers had gepresteerd, Ook zijn periode als bondscoach van Oranje (1949-1954) was niet heel succesvol. Hij won slechts vijf van zijn 29 interlands. Onder zijn bewind nam het Nederlands Elftal deel aan de Olympische Spelen van 1952. Van der Leck was een van de drijvende krachten van de Vakbond Voetbal Oefenmeesters Nederland (VVON).

ERNST HAPPEL

Tja, wie kent hem niet. Misschien wel de meest legendarische trainer ooit van Feyenoord. Bekend om zijn uitspraak “kein geloel, fussball spielen”. Maar toch vooral vanwege zijn geweldige prestaties als trainer. Al was hij ook een hele goede speler (zo werd hij onder meer met Oostenrijk derde op het WK van 1954). Na een succesvolle periode als trainer van ADO Den Haag won hij in 1970 met ons de Europa Cup I. Een kunststukje dat hij in 1983 herhaalde met HSV door Juventus in de finale te verslaan. Bijna had hij (als enige trainer ooit) de Europacup I met drie verschillende clubs gewonnen. Hij verloor echter de finale met Club Brugge van Liverpool. Tevens behoort hij tot een select gezelschap toptrainers dat in vier verschillende Europese landen kampioen werd. In 1978 was Happel de bondscoach van het Nederlands Elftal tijdens het WK in Argentinië. En wat waren we dichtbij de wereldtitel.. Het scheelde letterlijk een paar centimeter, of de bal van Rob Rensenbrink in de finale tegen gastland Argentinië was niet op de paal, maar in het goal gegaan. Volgens sommige bronnen bestond Happels wedstrijdbespreking voor de finale uit de zin: "Meine Herren, zwei Punkte’’. In januari 1992 werd de toen 66-jarige Happel bondscoach van zijn vaderland. Eind mei van dat jaar speelde Oostenrijk tegen Oranje, in de Baandert in Sittard. Willem van Hanegem en Wim Jansen gingen toen nog langs bij hun oude trainer, die er toen al verre van fit uitzag. Prachtig om te zien was wel het wederzijdse respect. Op 14 november 1992 over leed hij aan longkanker. Vier dagen na zijn overlijden nam Oostenrijk het op tegen Duitsland. Als eerbetoon aan Happel werd zijn hoofddeksel tijdens de interland op de bank gelegd. Het Praterstadion in Wenen werd in 1992 omgedoopt tot het Ernst Happelstadion. Op 23 januari 2005 werd in De Kuip een borstbeeld onthuld door zijn zoon Ernst Happel junior.

THIJS LIBREGTS

Als speler kwam Thijs Libregts in zes seizoenen tot 76 wedstrijden namens de Stadionclub. Als trainer won Libregts de dubbel in 1984. Hij was de derde trainer van Feyenoord na Willy Kment en Ben Peeters die dit presteerde. Het was natuurlijk vooral het seizoen van Johan Cruijff. Gedurende het seizoen besloot Libregts op nadrukkelijk advies van Cruijff om linksbuiten Pierre Vermeulen te vervangen door de meer verdedigend ingestelde Stanley Brard. Een beslissing die door het Legioen niet bepaald gepruimd werd. Toch was er groot feest aan het einde van het seizoen toen in Tilburg voor het eerst in tien jaar de titel gevierd kon worden. Vier dagen eerder werd in de bekerfinale Fortuna Sittard met 1-0 verslagen door een doelpunt van invaller Peter Houtman. Libregts hield het eind 1984 voor gezien in De Kuip en vertrok naar Griekenland om trainer te worden van Aris Saloniki. Vanaf september 1988 was hij bondscoach van het Nederlands elftal, maar na een stemming onder de spelers werd hij uiteindelijk vervangen door Leo Beenhakker, die hieronder aan bod komt. Libregts werd door de topspelers niet geschikt geacht om de ploeg te leiden tijdens het WK 1990 in Italië. Het merendeel van de spelers wilde Johan Cruijff als bondscoach, maar uiteindelijk koos sectiebestuurder technische zaken Rinus Michels voor Leo Beenhakker als bondscoach tijdens het WK 1990. Er werd altijd gesuggereerd dat Michels bang was dat Cruijff hem in roem en historie zou overtreffen na de Europese titel in 1988. Libregts zou weer terugkeren naar Griekenland en was eind jaren negentig nog kortstondig bondscoach van Nigeria. Zijn trainersloopbaan sloot hij af in Oostenrijk, bij Grazer AK.

LEO BEENHAKKER

Beenhakker was dus de opvolger van Libregts als bondscoach van het Nederlands Elftal. Maar eigenlijk had hij geen schijn van kans om te slagen. De meeste spelers (met name de belangrijkste spelers: Ruud Gullit, Marco van Basten en Frank Rijkaard) wilden liever Johan Cruijff als bondscoach, zie hierboven. Na een moeizame groepsfase strandde Oranje in de achtste finales tegen de latere wereldkampioen West-Duitsland. Ook zijn eerste periode als bondscoach in 1985-1986 was geen succes. Oranje wist zich niet te plaatsen voor het WK van 1986 in Mexico door een laat doelpunt van de Belg Georges Grün. Met Leo Beenhakker aan het roer werd Feyenoord met overmacht de laatste kampioen van de vorige eeuw. Het was vooral de titel van het collectief. Beenhakker was erin geslaagd een hechte eenheid van de spelers groep te maken. Aan het begin van het seizoen had niemand dit durven verwachten: er waren veel aankopen (Paauwe, Van Vossen, Konterman, Tininho en Tomasson) en in de spits stond de wat luie en onbegrepen Julio Ricardo Cruz. Met de zogeheten aai over de kop wist ‘Don Leo’ de Argentijnse spits toch te raken en zou hij met 15 doelpunten in de competitie clubtopscorer worden. Uiteindelijk kon Feyenoord al op zondag 25 april (zes competitierondes voor het einde!) in de eigen Kuip tegen NAC kampioen worden. De kampioenswedstrijd was als zoveel andere kampioenswedstrijden in het verleden: het stond bol van de spanning, maar echt hoogstaand was het niet. NAC streed nog (zonder succes uiteindelijk) tegen degradatie en nam brutaal de leiding. Uiteindelijk zou Feyenoord via goals van Tomasson en Cruz genoeg hebben aan een 2-2 gelijkspel en was het aanvoerder Jean Paul van Gastel die de kampioensschaal in ontvangst mocht nemen. Beenhakker was trainer over bijna de hele wereld. Van Mexico tot Polen en van Zwitserland tot Trinidad en Tobago. Bij Real Madrid wordt hij nog steeds als een echte held ontvangen. Eind jaren tachtig pakte ‘De Koninklijke’ onder leiding van ‘Don Leo’ driemaal op rij de landstitel. In 2010 kreeg hij uit handen van Guus Hiddink de Rinus Michels Award Oeuvreprijs voor zijn gehele trainersloopbaan.

BERT VAN MARWIJK

Als trainer van Fortuna Sittard maakte Bert van Marwijk eind jaren negentig furore. Met spelers als Kevin Hofland en Mark van Bommel, tevens zijn schoonzoon, behaalde de club verrassend de bekerfinale. Genoeg voor Feyenoord om Van Marwijk te benoemen tot hoofdtrainer in De

Kuip. Kampioen zou hij nooit worden als trainer – ook niet tijdens zijn tweede periode als hoofdtrainer in De Kuip – maar we zullen hem natuurlijk altijd blijven herinneren als de trainer die in 2002 de UEFA Cup won door in de eigen Kuip in de finale van Borussia Dortmund te winnen. De wedstrijden ervoor tegen Glasgow Rangers, PSV en Internazionale zijn al even legendarisch.

Van Marwijk zou bijna een nog groter succes boeken in zijn trainersloopbaan. Tijdens het WK 2010 komt Oranje met Van Marwijk aan het roer tot aan de finale. Hierin is uiteindelijk Spanje na verlenging te sterk. Waar we eerder de paal van Rensenbrink hadden, was het nu de teen van Iker Casillas, die ervoor zorgde dat Arjen Robben Oranje net niet naar de wereldtitel schoot.

DICK ADVOCAAT

‘De Kleine Generaal’ was zelfs gedurende drie periodes bondscoach van Oranje. Nadat hij tijdens het EK van 1992 nog assistent was van Rinus Michels, was hij zelf in 1994 de eindverantwoordelijke. Voorafgaand aan dat toernooi was er een geschil met sterspeler Ruud Gullit over de te voeren tactiek in het warme Amerika. Gullit was het niet eens met Advocaat en zou niet deelnemen aan het WK. Zonder Gullit behaalde Oranje de kwartfinale waarin werd verloren van de uiteindelijke wereldkampioen Brazilië. Advocaat was ook de eindverantwoordelijke tijdens het EK 2004 in Portugal. Met Feyenoord-icoon Willem van Hanegem als assistent speelde Oranje een moeizaam toernooi. Berucht is natuurlijk de wissel van Advocaat tijdens Nederland – Tsjechië waarbij hij de in topvorm verkerende Arjen Robben verving door Paul Bosvelt waarna Oranje een 2-1 voorsprong weggaf en alsnog verloor. Toen Van Hanegem tijdens een persconferentie een aantal dagen later werd gevraagd wat hij zou doen als Advocaat dit weer zou doen, antwoordde hij met ‘Dan sla ik hem neer’. In Nederland was het vooral Jan Mulder die zich op Advocaat richtte: de bondscoach zou gestenigd of opgehangen moeten worden. Na het toernooi stopte hij als bondscoach om in 2017 nog eens kort terug te keren voor een derde ambtstermijn.

In 2019 wordt Advocaat benoemd als opvolger van de falende Jaap Stam bij Feyenoord. Nadat hij in het verleden al vaker werd genoemd als trainer in De Kuip en eerder zijn voormalig pupil Giovanni van Bronckhorst als adviseur bijstond, was hij dan eindelijk trainer van Feyenoord. Onder Advocaat speelt Feyenoord degelijk en is de club bijna niet te verslaan. Feyenoord dicht het gat met Ajax en

AZ bijna helemaal, als corona roet in het eten gooit. We zullen nooit weten hoe ver Advocaat en Feyenoord waren gekomen.

RONALD KOEMAN

Na eerder als speler zijn actieve loopbaan in De Kuip te hebben beëindigd gaf hij als trainer van Feyenoord (2011-2014) de supporters het vertrouwen weer terug. Feyenoord kroop eindelijk weer dicht tegen het niveau van Ajax en PSV aan en had eigenlijk in een van zijn drie seizoenen als trainer kampioen moeten worden. Dit laatste lukte net niet, iets wat Koeman nog steeds steekt. Een terugkeer in de toekomst lijkt dan ook zeker niet uitgesloten. Aangezien hij zijn andere twee dromen (bondscoach van het Nederlands Elftal, zie onder, en trainer van zijn favoriete club Barcelona) al heeft waargemaakt, zou hij toch mooi zijn trainersloopbaan kunnen afsluiten in De Kuip…

Als bondscoach kreeg Koeman het na een aantal mindere jaren waarin zowel het EK 2016 als het WK 2018 gemist werden weer op de rails. Er werd gewonnen van toplanden als Duitsland en Frankrijk en Nederland haalde de finale van de Nations League. De spelers van het Nederlands Elftal liepen weg met Koeman tot dat corona roet in het eten gooide en het EK 2020 niet doorging. Nadat zijn droomclub Barcelona in de zomer van 2020 voor de derde bij hem aanklopte kon hij geen nee meer zeggen. Een succes werd het niet in Barcelona al won hij wel de Copa del Rey. Na ruim een jaar werd hij bij zijn jeugdliefde de wacht aangezegd. Na zijn vertrek bij Barcelona en het aangekondigde vertrek van Louis van Gaal als bondscoach, klopte de KNVB bij hem aan voor een tweede termijn. Per 1 januari 2023 is Koeman dan ook terug als bondscoach.

Bron: Perspectief