Handboek Van Persie: de trainer van Feyenoord ontleed – deel 1

Met 2,44 punten per wedstrijd heeft Robin van Persie het hoogste gemiddelde van alle Feyenoord-trainers die ten minste een half seizoen op de bank zaten. Maar vrij van kritiek is de nog onervaren hoofdverantwoordelijke zeker niet. Een aantal keuzes riep veel verzet op bij media en achterban. Tijd voor een poging om Van Persie beter te begrijpen.

Onbegrepen
Samengevat kun je Robin van Persie omschrijven als een analytisch werkend mensen-mens, met een absolute topsportmentaliteit en een focus op ontwikkeling. Dit is een interessante mix van eigenschappen en vertrekpunten, vooral omdat deze elementen nog wel eens met elkaar in botsing komen. Zo is het niet moeilijk voor te stellen hoe zijn topsportmentaliteit zijn vertrekpunt als mensen-mens kan bijten.
Deze mix van eigenschappen leidt er ook toe dat Van Persie zich af en toe onbegrepen zal voelen, terwijl het in zijn hoofd allemaal volstrekt logisch is.
In een serie artikelen gaan we de werk- en denkwijze van Robin van Persie voor je ontleden. Daarin komen de volgende aspecten aan bod:

• Analytisch
• Mensen-mens
• Topsportmentaliteit
• Focus op ontwikkeling 

Dit artikel gaat over het eerste punt.

Problemen in stukjes
Van Persie werkt in veel opzichten analytisch. Hij hakt problemen in kleinere stukjes, kijkt naar wat de mogelijke opties zijn, beoordeelt de voordelen, nadelen en risico’s van die opties, en maakt een keuze. Daar staat hij achter, en daar blijft hij achter staan. Ook als het anders uitpakt dan gehoopt. Voor hem heel logisch, want op het moment dat hij de keuze maakte, was het de beste optie. 

Waar heb je invloed op?
Als je op basis van dezelfde informatie dezelfde analyse maakt, kom je per definitie tot hetzelfde antwoord. “Regret is a waste of time” is een uitspraak die hij vast wel eens heeft gehoord tijdens zijn Britse jaren, en daar is hij het vast mee eens.
Dat er vervolgens allerlei factoren zijn waar je geen invloed op hebt, zodat het heel anders kan lopen dan je hoopte, verandert daar niks aan. “Ik richt me alleen op waar ik invloed op heb,” horen we hem regelmatig zeggen. Op zichzelf een zinvol perspectief, overigens.

Structuur
Zijn analytische werkwijze betekent ook dat hij heel gestructureerd is. Want om op deze manier keuzes te maken, moet je goede informatie hebben. Je moet de opties in kaart brengen en de voor- en nadelen kunnen wegen. Van Persie kijkt zeker naar data, en zal zich altijd afvragen of die data betrouwbaar en volledig zijn. Hij zal niet snel op basis van enkele datapunten beslissen. Voor hem is dat gewoon onderdeel van het vaste pad naar een beslissing:
informatie → opties → voordelen/nadelen/risico’s → beslissing.

Geen woordenspel
Let op: in dit lijstje staat niet 'het resultaat'. Daar heb je namelijk geen invloed op. Het kampioenschap is weliswaar een doel, maar hij zal nooit zeggen: “we moeten kampioen worden.” Hij zal alleen zeggen: “we moeten zo goed mogelijke beslissingen nemen om de kans op een kampioenschap zo groot mogelijk te maken.” Dat klinkt misschien als een woordenspel, maar voor Van Persie is dat wezenlijk anders. Je kunt alleen beslissingen nemen over wat je kunt beïnvloeden. 

Bewijzen!
Als je ooit nog assistent van Van Persie hoopt te worden, onthoud dan goed: je overtuigt hem met argumenten. Uitspraken als “ik denk gewoon niet dat dat gaat werken” of, erger nog voor Van Persie: “ik heb daar niet zo’n goed gevoel bij”, legt hij makkelijk naast zich neer. Kom met bewijs, laat beelden zien van wat er misgaat, waarom dat misgaat, en welke bewezen manieren er zijn om het op te lossen.
En oh ja: zorg dat je grondig bent. Opties over het hoofd zien of je er makkelijk vanaf maken met een oppervlakkige voor- en nadelenanalyse: daar houdt hij niet zo van. Of beter gezegd: dat begrijpt hij niet. Want, zo zal hij denken, hoe kun je dan ooit een goede beslissing nemen?

Gokken is geen strategie
Wat een analytische werkwijze ook betekent: de Feyenoord-trainer houdt niet van gokken. Voor sommigen klinkt dat misschien vreemd in de oren. Denk maar eens terug aan zijn Heerenveen-tijd, toen hij vlak voor tijd een keeper wisselde, terwijl er geen blessure was. Dat was toch een megagok?
Zo zal Van Persie het niet zien. Op basis van de situatie (lange spelers voorin bij de tegenpartij, eindoffensief met veel ballen de zestien in) en de beschikbare opties, was Noppert voor hem op dat moment de beste keuze. Een erkend specialist in het pakken van hoge ballen: precies wat nodig was.

Braga-uit
Dit is precies het punt waar het weleens stroef loopt tussen Van Persie en anderen, waaronder de media en het Legioen. Het Noppert-voorbeeld vinden we nog wel geestig, maar de vele wisselingen bij Braga-uit zijn voor Feyenoorders een recenter en veel pijnlijker voorbeeld.
De trainer verklaarde ook twee dagen later nog geen spijt te hebben van zijn keuze. Vanuit zijn perspectief begrijpelijk, zoals je inmiddels weet. Maar voor supporters en media is dit vaak wel onbegrijpelijk. Want hoe kun je nou zulke extreme keuzes maken, met zo’n ontluisterend resultaat, en dan doodleuk volhouden dat je het weer zou doen?
Voor hem is dat gewoon een kwestie van consequent zijn in hoe je tot beslissingen komt. Voor anderen is het ook makkelijk uit te leggen als, in goed Rotterdams, stronteigenwijs. Maar als Van Persie zegt dat hij dezelfde keuze op dat moment zou maken, zegt hij niet dat hij eenzelfde keuze voor een volgende wedstrijd zal maken. Dan is het namelijk een andere situatie, met andere overwegingen. Zie zijn keuzes tegen Aton Villa. 

Wat kan beter?
Van Persie kan zijn denkwijze niet fundamenteel veranderen. Dat kan niemand. Dit is namelijk gewoon hoe de bedrading in zijn hoofd loopt. Maar het zou hem helpen beter te begrijpen hoe dit voor anderen is (focus op resultaat) en anderen meer mee te nemen in zijn denkwijze en overwegingen. Hij probeert dat wel, maar nog niet altijd even succesvol.
Ook zou hij in zo’n geval een stapje terug kunnen doen uit zijn analytische werkwijze (zijn werkmodus), om wat meer vanuit zijn mensenkant te kijken. Door bijvoorbeeld zichtbaar mee te voelen met die 1.200 supporters die vele honderden euro’s en twee dagen van hun leven geven om daar te zijn, en dan deze bagger te zien krijgen. Van Persie vindt dat zeker heel vervelend, en hij kan zich voldoende inleven, maar hij is bij inhoudelijke vragen niet geneigd om die aanvliegroute te nemen.

Lerend vermogen
Het goede nieuws is: hij zal blijven leren, en snel ook. Vanuit hoe hij in elkaar zit, houdt dat in dat er in de besluitvorming waarschijnlijk een element bijkomt, of dat een element in belang toeneemt. Bijvoorbeeld: hoelang spelers feitelijk in wedstrijden met elkaar op het veld hebben gestaan, in plaats van alleen op het trainingsveld. Of wat het effect is van teveel wijzigingen ineens. Zo kwam hij voor de wedstrijd tegen Villa thuis tot een andere keuze. Dat is niet slechts onervarenheid, hoewel dat zeker meespeelt. 
Ook gaat hij steeds beter leren om terug te vallen op zijn inlevingsvermogen, waar dat waardevol is. Dat gaat hem helpen in zijn communicatie. Zonder de kracht van zijn analytische werkwijze te verliezen.
Naarmate zijn ervaring toeneemt, wordt dus niet alleen zijn beslisboom steeds beter, maar ook zijn communicatie. Want Robin van Persie heeft een enorm lerend vermogen. Daarover lees je in een volgend artikel meer.