Handboek Van Persie – De trainer van Feyenoord ontleed - Slot

In deze serie leerde je Robin van Persie kennen als een analytisch mensen-mens met een absolute topsportmentaliteit en een focus op ontwikkeling. Tijd voor een samenvatting en een vooruitblik. Wat maakt zijn potentieel groot, en welke uitdagingen kan hij verwachten op de weg voorwaarts?

In de eerste vier artikelen in deze serie maakte je kennis met vier kenmerken van Van Persie.

Analytisch
Van Persie neemt zijn beslissingen analytisch: gestructureerd en onderbouwd. Hij houdt niet van gokken. Hij kijkt naar waar je invloed op hebt, en dat is meteen zijn kompas. Maar als de analyse uitwijst dat iets het beste is, schrikt hij zeker niet terug voor moeilijke of minder voor de hand liggende keuzes. Als dat, gezien de opties op tafel, het beste lijkt, dan doet hij het.

Mensen-mens
Hij wordt gedreven door impact op mensen. Hij heeft een groot empathisch vermogen, is reflectief en oprecht betrokken. Maar dat betekent niet dat hij op grond daarvan beslist. Van Persie neemt beslissingen waarvan hij denkt dat ze de beste uitkomst hebben, ook als bepaalde personen daar misschien niet blij van worden. Geen vriendjespolitiek dus. En wie hem probeert te bedotten of halve waarheden verkoopt, heeft aan hem een slechte. Van Persie is allergisch voor onrecht.

Topsportmentaliteit
Van Persie wil winnen. Altijd. Dat zit in alles wat hij doet, van Europese topwedstrijd tot een potje tafeltennis. Van Wenger en Furious Fergie leerde hij wat daarvoor nodig is: discipline, duidelijke processen, routines. Maar ook: plezier en een goede sfeer. In topsport telt maar één ding: dat wat nog komt. De eerstvolgende wedstrijd. De kans die je misschien over vijf minuten krijgt. Wat achter je ligt, kun je namelijk niet meer beïnvloeden.

Focus op ontwikkeling
Een groei-mindset betekent voor Van Persie: elke dag een stukje beter. Wat je nog kunt ontwikkelen is belangrijker dan waar je nu staat. Dat is voor hem geen leeg verkooppraatje na een tegenvallend resultaat, maar een diepe overtuiging. Het vraagt nederigheid, leergierigheid en een constante focus op wat beter kan. En dat wil hij niet alleen bij spelers zien, maar bij de hele organisatie.

Potentieel
De vier kenmerken van zijn persoonlijkheid en de manier van werken die daaruit voortkomt, bevatten alle voorwaarden voor succes. Het bracht hem als speler naar de absolute wereldtop. Nu is hij, zoveel jaar later, als mens weer een stuk verder. Of hij ook als trainer de wereldtop haalt, zal moeten blijken. De voorwaarden zijn er, maar ook absoluut talent en een beetje geluk blijven nodig. We kunnen het hoopvol en met interesse blijven volgen.
Succes draait uiteindelijk om balans: de juiste verhouding tussen de verschillende kanten. Een analytische manier van beslissen kan botsen met de drijfveren van een mensen-mens. Een topsportmentaliteit kan ertoe leiden dat je mensen kwijtraakt. En een focus op ontwikkeling kan gaan wringen bij iemand die simpelweg zijn plafond heeft bereikt. Succes gaat over het uitbalanceren van al die aspecten, en het juiste moment en de juiste vorm vinden voor alle vier.
Van Persie zal in elk geval nooit weglopen voor zijn verantwoordelijkheid. Als een keuze verkeerd uitpakt, zoekt hij geen excuses en schuift hij de schuld niet af. Op het moment dat hij de beslissing nam, leek het de beste optie. Maar soms loopt het anders. Dat hoort erbij.
In zijn verdere ontwikkeling als toptrainer kan Van Persie in elk geval een aantal mooie uitdagingen tegemoetzien.

1. Als het niet goed uitpakt…
De uitdaging is niet om te voorkomen dat het soms schuurt, of dat keuzes verkeerd uitpakken. Want dat is onvermijdelijk. De uitdaging is om er goed mee om te gaan als dat gebeurt.
Soms maakt het niet uit of je gelijk hebt. Dan is het gewoon even nodig om te balen van hoe het loopt. Zeker bij een club als Feyenoord, waar de supporters na de wedstrijd nog wel eens wat hoger in de emotie willen zitten — ik spreek in elk geval voor mezelf. Dat is niet altijd het moment om uit te leggen waarom iets op papier misschien de juiste keuze was. Supporters willen geen Excel-bestand, ze willen erkenning. Denk even terug aan de supporters in het uitvak bij Braga, die honderden euro’s en twee dagen van hun leven gegeven hadden om daar te zijn. Even knikken en zeggen: ja, dit was echt ruk. Dat is vaak genoeg.
Dit vraagt van Van Persie om soepel te schakelen tussen de ene en de andere modus, afhankelijk van wat de situatie is en wat het publiek is. Soms is het beter empathisch te reageren op een inhoudelijke vraag. En soms is een inhoudelijke insteek juist sterk bij een emotioneel appel. Dit blijft altijd een beetje koorddansen, en ik heb de indruk dat Van Persie zich dat terdege realiseert.

2. Er steeds voor te zorgen dat hij mensen meeneemt
Robin van Persie slaagt er steeds beter in mensen mee te nemen in zijn visie. En heel eerlijk: goede resultaten helpen daarbij. Een trainer die wint, heeft nu eenmaal gelijk.
Een goed voorbeeld is dat hij de laatste tijd vaker achteraf inzicht geeft in zijn technische overwegingen, en daarbij meer detail deelt dan voorheen. Dat heeft twee voordelen. Ten eerste laat hij zien dat hij daadwerkelijk beschikt over een scherp technisch inzicht — iets wat bij Eredivisie-trainers, zelfs bij grote clubs, allang geen vanzelfsprekendheid meer blijkt te zijn. Ten tweede geeft het een inkijk in hoe hij denkt en beslist: wat het doel was en welk risico daarmee bewust genomen is.
Door zijn afwegingen en nuances te delen, groeit het begrip voor zijn keuzes, ook als het een keer verkeerd uitpakt. Want dat zal altijd blijven gebeuren. Elke beslissing heeft immers ook nadelen: meer controle betekent minder aanvalskracht, hoger drukzetten betekent meer ruimte in de rug. Het delen van die dilemma’s helpt niet alleen bij begrip, maar laat ook zien hoe complex de keuzes van een trainer kunnen zijn.

3. Steeds te blijven kijken wat je ervan kunt leren
Van Persie is reflectief en heeft een groei-mindset, wat hem een groot lerend vermogen geeft. En daarin schuilt juist ook een risico, zeker bij aanhoudend succes. Want hoe vaker iets goed gaat, hoe sterker het gevoel kan ontstaan dat je er zo ongeveer wel bent. Dat je niet meer zoveel stappen te zetten hebt.
Leren gaat niet alleen over dingen anders doen, maar ook over erkennen wanneer iets goed werkt. Weten wat je achterlaat en weten wat je meeneemt. En dat is soms een dun lijntje. Wanneer zat het gewoon even tegen, en wanneer moet je echt andere keuzes maken? Wanneer heb je pech gehad en wanneer vraagt de situatie om iets anders? En eerlijk is eerlijk: mensen die vaak dingen goed doen, kunnen ook een beetje te veel in zichzelf gaan geloven. Dat geldt voor iedereen, in welk werkgebied dan ook.
Dit is waarschijnlijk niet iets waar Van Persie in het komende half jaar hard tegenaan zal lopen, maar wel iets dat dwingender kan worden naarmate hij verder komt. Want niets menselijks is hem vreemd.

Slot
We zien een sterke ontwikkeling van Robin van Persie als trainer. Hij is pas net begonnen, maar zijn werkwijze verraadt al wat hem als speler groot maakte: de wil om te winnen, altijd beter willen, ijskoude zelfreflectie.
Hij zal niet iedereen te vriend houden. Dat hoeft ook niet.
En niet elke keuze gaat goed uitpakken.
Maar hij zal mensen beter maken, en zichzelf het meest.
En eerlijk is eerlijk: liever iemand die té graag wil winnen, dan iemand die het wel best vindt. Want moesten we dan onverhoopt geen kampioen worden (ik kan het me niet voorstellen), laten we dan in elk geval zeker weten dat iedereen er alles, maar dan ook alles, aan gedaan heeft.

Hup Robin, hup Feyenoord!