Stadionbestuur investeerde niet in De Kuip; aandeelhouders moeten nu schikken. Hoe heeft het zover kunnen komen?

Feyenoord en Stadion Feijenoord presenteerden maandag een plan dat moet leiden tot een eenwording, om daarna het stadion voor bijna zeventig miljoen op te knappen. Voorwaarde is wel dat de aandeelhouders rechten moeten opgeven. De stadionbestuurders dringen inmiddels fors aan om de voorwaarden van Feyenoord te accepteren, want De Kuip zelf is blut. Hoe heeft het zover kunnen komen?

Toen Dennis te Kloese in 2022 net enkele maanden als algemeen directeur in Rotterdam werkte, zette hij een streep onder de meest controversiële stadionplannen uit het Nederlandse voetbal. Na zestien jaar rekenen, tekenen en vergaderen verdween het droombeeld van een modern superstadion aan de Maas definitief in de prullenbak. Daarmee was de club feitelijk terug bij af, precies zoals in 2006, toen de eerste serieuze plannen ontstonden om de Kuip uit 1937 te vervangen door een hypermoderne arena met schuifdak, uitschuifbaar veld en bijna 70.000 zitplaatsen.

Alleen maar verliezers
Jaar in jaar uit verschenen er nieuwe artist impressions vanuit de gemeente, de club en het stadionbedrijf. Het bouwproject werd steeds duurder en neigde naar megalomanie, waarop weer tegenbewegingen ontstonden die pleitten voor renovatie van de historische Kuip, volgens veel supporters veel beter passend bij de identiteit van de club. Het gevolg was een emotioneel loopgravengevecht: renoveren of bouwen aan Feyenoord City. Uiteindelijk verloor iedereen. Er werd veel geld uitgegeven, maar er werd niets gerealiseerd.

Iedereen vooruit behalve Feyenoord
En terwijl Rotterdam bleef discussiëren, verrees overal in Europa stadion na stadion. Ook in Nederland moderniseerden vrijwel alle Eredivisieclubs, zo somde Voetbal International onlangs op. FC Groningen opende de Euroborg, Twente breidde de Grolsch Veste uit, ADO Den Haag en Cambuur Leeuwarden bouwden een gloednieuw onderkomen, Heracles Almelo zette een nieuwe ring op het stadion, AZ breidde uit en kreeg een vernieuwd dak, Go Ahead Eagles plaatste nieuwe tribunes in de Adelaarshorst en Heerenveen realiseerde een nieuwe omloop in het Abe Lenstra Stadion. Zelfs VVV Venlo pakte door met een nieuw hoofdgebouw en Helmond Sport opende een nieuwe thuishaven.

Ook de grote concurrenten PSV en Ajax zaten niet stil en investeerden miljoenen om het Philips Stadion en Johan Cruijff Arena door te ontwikkelen. Ondertussen gebeurde in De Kuip alleen het hoogst noodzakelijke onderhoud. Sinds de renovatie van 1994 zijn er nauwelijks investeringen gedaan, omdat men steeds rekende op de komst van een nieuw stadion. Geen cent mocht er meer naar het iconische bouwwerk gaan, dat langzaam afgleed van voetbalmonument tot een verouderd huis.

De schulden en de geluidsdeal
Toen het nieuwe stadionplan werd afgeschoten, bleek er wel een enorme rekening open te staan: tientallen miljoenen voor de jarenlange ontwikkelkosten. Om die ontwerpers en consultants te betalen had Stadion Feijenoord flink geleend. Het stadionbedrijf kon uiteindelijk alleen gered worden door een zogeheten geluidsdeal: de gemeente betaalde twaalf miljoen euro, in ruil daarvoor deed de club afstand van het recht om grote concerten te organiseren. Daarmee kon een schuld worden voldaan aan een Amerikaanse zakenbank die de plannen had gefinancierd. Maar geld voor broodnodig onderhoud of commerciële modernisering bleef uit.

Mismanagement
Feyenoord vraagt een moderner onderkomen, maar wil als huurder ook niet opdraaien voor het mismanagement van de huisbaas. Daarom zet de club al jaren in op het onder één dak brengen van club en stadion. Dat proces ligt echter complex: niet één partij moet worden overtuigd, maar een grote groep aandeelhouders met uiteenlopende belangen en rechten.

Afgelopen week ontvingen de aandeelhouders een brief van Stadion Feijenoord met een voorstel, die met gemengde gevoelens is ontvangen. Want ook zij zien dat de stadionbestuurders de afgelopen jaren niet in het belang van De Kuip hebben gehandeld, maar vooral bezig waren met risicovolle nieuwbouwplannen. Met een sterk verslechterde positie van het stadion tot gevolg, waarbij faillissement, maar ternauwernood kon worden afgewend.

Diezelfde bestuurders grijpen de eigenhandig gecreëerde nijpende situatie nu aan om de aandeelhouders naar de verkoop van hun certificaten te dirigeren, want zelf is het stadion blut. De waarde is uitgehold en nu worden de aandeelhouders gevraagd mee te werken aan een overdracht van het stadion aan Feyenoord. Voor relatief een prikkie. Dat valt niet bij iedereen goed.

De macht van de V-aandeelhouders
Vooral niet bij een groep V-aandeelhouders. In grote lijnen heeft de zogenaamde Feyenoord-familie inmiddels iets meer dan zestig procent van het stadion in handen, maar de sleutel ligt juist bij de bezitters van deze circa tweeduizend V-aandelen. Deze aandelen werden in de jaren dertig uitgegeven aan de financiers die De Kuip mogelijk maakten. Een deel ervan is in handen van Feyenoord, maar het merendeel wordt bezeten door erfgenamen en rechtsopvolgers van de oorspronkelijke geldschieters. Aan deze aandelen zijn belangrijke privileges gekoppeld: een zitplaatsrecht én inspraak bij besluiten.

Het stadionbedrijf stelt nu voor om een groot aantal nieuwe aandelen uit te geven, die vervolgens voor 3,7 miljoen euro door Feyenoord worden gekocht. Als deze constructie doorgaat, dan verwatert het aandeel van de aandeelhouders en krijgt de club ongeveer 95 procent van de eigendomsrechten van De Kuip in handen.

Voorstel
Als gevolg hiervan neemt de invloed van de huidige V-aandeelhouders af, omdat hun aandelen minder waard worden in verhouding tot het totaal. Om hen tegemoet te komen bieden Feyenoord en stadion Feijenoord aan dat V-aandeelhouders nog vijftien jaar kosteloos gebruik mogen blijven maken van hun zitplaats. Na 2040 blijft het recht op de stoel bestaan, maar moet er wél de normale prijs voor een seizoenkaart worden betaald. Het gaat om dure plekken, waardoor Feyenoord momenteel ieder jaar meerdere miljoenen aan potentiële inkomsten misloopt.

Daarnaast krijgen V-aandeelhouders de optie om hun aandelen rechtstreeks aan de club te verkopen. Op dit moment wil Feyenoord daarvoor 17.500 euro per aandeel betalen. Dit bedrag wordt vanaf volgend seizoen geleidelijk afgebouwd en neemt gedurende de komende vijftien jaar elk jaar verder af. In ruil voor deze nieuwe structuur doet Feyenoord de toezegging dat het de komende tien jaar 69 miljoen euro zal investeren in noodzakelijk onderhoud en renovatie van het stadion.