Analyse • Wie is Brian Priske?

Brian Priske wordt de nieuwe hoofdtrainer van Feyenoord en zal in de voetsporen treden van Arne Slot. De 47-jarige, Nederlands sprekende Deen wordt de eerste buitenlandse trainer in De Kuip sinds Gunder Bengtsson in 1991. Maar wie is Brian Priske eigenlijk? 1908.nl maakte een tactische analyse van Priske, zijn speelstijl, en waarom hij de ideale opvolger is van Slot.

Zijn carrière als voetballer was, net als die van Arne Slot, niet noemenswaardig groot. Hij speelde voor meerdere Deense clubs, Portsmouth en Club Brugge. Zijn trainersloopbaan begon in 2011 als assistent bij het Deense FC Midtjylland. Daar hield hij zich tot en met 2016 bezig met de ontwikkeling van verdedigers en de standaardsituaties, waarin hij uitgroeide tot een specialist. In het seizoen 2016/17 maakte Priske als assistent-trainer een uitstapje naar FC Kopenhagen, om vervolgens in 2018/19 terug te keren bij FC Midtjylland.

In de zomer van 2019 werd Priske aangesteld als interim-hoofdtrainer van FC Midtjylland. In zijn eerste seizoen als hoofdtrainer leidde hij de Deense ploeg direct naar het eerste kampioenschap in de clubhistorie, met een voorsprong van veertien punten op nummer twee, FC Kopenhagen, ondanks het feit dat de begroting van FC Kopenhagen maar liefst tweemaal zo groot was.

Het seizoen na het kampioenschap maakte de ploeg van Priske haar opwachting in de Champions League, maar eindigde als laatste in een poule met Liverpool, Atalanta en Ajax. In de competitie werd FC Midtjylland tweede, achter Brøndby. Het daaropvolgende seizoen maakte Priske de overstap naar Royal Antwerp, maar dat verliep anders dan gehoopt. Na een wisselvallig seizoen werd Priske ontslagen en vervangen door Mark van Bommel. 

Priske hoefde echter niet lang te wachten op zijn volgende klus. Slechts een week later werd hij benoemd tot hoofdtrainer van Sparta Praag, de club waar Feyenoord hem van heeft overgenomen. In zijn eerste seizoen bij Sparta Praag leidde Priske het team meteen naar de landstitel, de eerste voor Sparta Praag in negen jaar. Een seizoen later won hij de dubbel door zowel het kampioenschap als de Tsjechische beker te winnen. Priske verlaat Sparta Praag na twee seizoenen met drie prijzen op zijn naam.

Wisselende formaties
Priske geeft de voorkeur aan een viermansverdediging, maar is flexibel en kan met meerdere formaties uit de voeten. Hij stemt zijn tactische plan af op het beschikbare spelersmateriaal en hun kwaliteiten. Zo werd hij kampioen met Sparta Praag in een 3-4-3 formatie, terwijl hij bij FC Midtjylland een 4-2-3-1 formatie hanteerde. Omdat Priske vaak van formatie wisselt, zal de opstelling die hij bij Feyenoord kiest afhankelijk zijn van de kwaliteiten van de selectie. In de tactische analyse gaan we vooral in op de 3-4-3 formatie die Priske de afgelopen twee jaar bij Sparta Praag met name hanteerde.

Snelle opbouw
Priske hanteerde bij Sparta Praag een 3-4-3 systeem, waarin de keeper het startpunt is van de opbouw. Voor de keeper staan drie centrale verdedigers, met twee (verdedigende) middenvelders vlak voor hen. Nog iets hoger gepositioneerd staan de twee wingbacks die de enige spelers zijn die de zijkanten bezetten. De twee nummers tien voor hen vormen samen met de twee verdedigende middenvelders een vierkant op het middenveld, met één spits in de punt van de aanval.

Priske’s houdt van een snelle opbouw en het benutten van de vrije man om onder de druk van de tegenstander uit te spelen. Dit gebeurt met snelle, lange passes waarbij de spelers vaak maar één of twee keer de bal aanraken, waardoor de ploeg van Priske binnen vijf passes aan de andere kant van het veld kan staan.

Er is echter een groot verschil met het bekende 'Slot-ball'. Arne Slot kenmerkte zijn spel met veel korte passes, waarbij hij de tegenstander weg van de eigen helft lokte en een lange aanvalsopbouw hanteerde. De bekende beelden waarin de supporters bij elk balcontact "hey, hey, hey" roepen, tonen aan hoe Feyenoord onder Slot vaak geduldig opbouwde, soms minutenlang. Priske kiest daarentegen voor een snellere aanval, met meer lange passes vanuit de verdediging. De aanvalsopzet is korter en de aanvallers hebben meer diepgang nodig dan bij Slot. Waar spelers zoals Paixao, Minteh of Ivanusec vaak de bal in de voeten kregen, krijgen zij onder Priske de bal veel vaker diep. Feyenoord onder Slot gaf zelden ballen in de diepte en koos er vaak voor om langer balbezit te houden, terwijl Priske juist voor de gecontroleerde lange bal kiest. 

In de 3-4-3 opstelling van Priske bij Sparta Praag speelt Priske met slechts één echte aanvaller, de spits. De twee nummers tien in het elftal zoeken vaak de ruimtes op die ontstaan naast de spits. Ook de wingbacks duiken regelmatig deze ruimtes in, vergelijkbaar met spelers zoals Jeremie Frimpong en Alex Grimaldo bij Bayern Leverkusen, zij het met iets minder intensiteit.

Pressie
Een belangrijk onderdeel van het ‘Slot-ball’ is de pressie. Feyenoord veroverde in de afgelopen drie seizoenen de meeste ballen hoog op het veld van alle Europese teams uit de zeven beste competities van Europa. Priske staat ook bekend om het hoog drukzetten, maar niet zo hoog als Slot dat deed.

De Deense trainer neemt minder risico dan Slot. Waar je bij Slot vaak een bezeten Nieuwkoop de linksback van de tegenstander tot aan de achterlijn zag afjagen, gebeurt dat onder Priske minder vaak. Priske is iets afwachtender. Het komt vaak voor dat hij de tegenstander tot de middenlijn laat komen voor hij zijn pressie start. Priske schuift dan zonder bal een van de nummers tien naar voren, waardoor er twee spitsen staan die om de beurt de verdedigers met slimme loopjes afjagen. Zij proberen door hun looplijnen de bal naar de flanken te dwingen, waar vervolgens de back onder druk wordt gezet om de bal voorwaarts te spelen. Op dat moment is de as van het veld dichtgezet door Priske en kan de tegenstander geen kant meer op.

Feyenoord veroverde volgens Opta in het seizoen 23/24 maar liefst 376 keer de bal op de helft van de tegenstander, terwijl Sparta Praag onder Brian Priske dat maar 231 keer deed. Dit bevestigt het beeld dat Slot de tegenstander hoger onder druk zet dan Priske. Het aantal doelpunten dat Feyenoord (11) scoorde na balverovering in de laatste veertig meter was echter bijna gelijk aan dat van Sparta Praag (9).

Set-piece specialist
Met Brian Priske als hoofdtrainer haalt Feyenoord direct een echte specialist voor spelhervattingen binnen. Tijdens het kampioensjaar 2014/15 bij FC Midtjylland scoorde zijn team maar liefst 25 keer in één seizoen uit standaardsituaties. Priske was hoofdverantwoordelijk voor deze cijfers dankzij zijn focus op duidelijke looplijnen en ingestudeerde patronen. Hij neemt spelhervattingen uiterst serieus en wil geen enkele kans om te scoren onbenut laten. Tegenwoordig wordt volgens Opta dertig procent van alle doelpunten gescoord uit standaardsituaties, waardoor dit aspect in het moderne voetbal van cruciaal belang is. Priske begrijpt dit en zorgt ervoor dat spelhervattingen meer dan genoeg aandacht krijgen tijdens de trainingen. In 14/15 behaalde Priske een bizar rendement van 40%, waarmee hij zijn tijd toen al ver vooruit was.

In de recente bekerfinale tussen Viktoria Plzen en Sparta Praag, die met 1-2 werd gewonnen door Priske, scoorde het team van Priske maar liefst drie doelpunten uit standaardsituaties, waarvan er één werd afgekeurd. Deze finale is tekenend voor het succes van Priske op het gebied van spelhervattingen.

Feyenoord haalde dit seizoen ook een prima rendement uit standaard situaties. Hoewel het overheersende gevoel op de tribunes na weer een te lage hoekschop van Yankuba Minteh was dat de spelhervattingen bij Feyenoord een drama waren, behaalde het team van Slot dit seizoen statistisch gezien toch behoorlijke cijfers op dit gebied. Echter werden op cruciale momenten nooit standaardsituaties benut, in tegenstelling tot concurrent PSV die juist op die momenten wel toesloeg, denk aan de 0-2 van Boscagli in De Kuip op 3 december 2023. Maar met het binnenhalen van Brian Priske zullen de supporters bij iedere standaardsituatie op het puntje van hun stoel gaan zitten.

Conclusie
Brian Priske is een ander type trainer dan Slot. Verdedigend neemt de Deen minder risico's en aan de bal zoekt hij sneller de aanval op dan Slot. De nieuwe trainer zal niet bang zijn om af te wijken van de traditionele speelstijl waar Feyenoord al jaren mee speelt, 4-3-3. Priske is ook een specialist op het gebied van spelhervattingen en dus kunnen de supporters rendement verwachten uit de standaardsituaties. Elke inworp, vrije trap of hoekschop over de middellijn is met hem aan het roer een kans op een doelpunt.

Priske is een degelijke opvolger van Slot, een tactische trainer met tactische analyses en een voorliefde voor pressievoetbal, zij het iets lager op het veld dan Slot. Priske heeft een bewezen staat van dienst als kampioensmaker; twee van de drie keer werd hij kampioen in zijn eerste jaar bij een nieuwe club.

Gaat Brian Priske Feyenoord ook in zijn eerste jaar bij de Rotterdamse club naar het kampioenschap leiden? Laat het weten in de reacties!