"De mythe van de fontein; combinatie tussen een klassiek broodje aap en een moderne mediahype"

Kort nadat Feyenoord wederom AS Roma had geloot voor een Europese bekerronde, was de NOS er als de kippen bij om het fonteinverhaal nieuw leven in te blazen. Dat de nationale omroep hierover stelselmatig onwaarheden verspreid, werd door 1908.nl al eens aangekaart. Maar er is hoop. Langzaam sijpelt ook de waarheid door in de landelijke media zo bleek vandaag uit de column van AD-journalist Sjoerd Mossou, die voortreffelijk de feitelijk gebeurtenissen op een rij zet.

“Kort nadat Feyenoord deze week voor de 152ste keer tegen AS Roma had geloot, verscheen daar op NOS Teletekst een kort nieuwsbericht over, compleet met verwijzingen naar het recente verleden tussen beide clubs”, zo schrijft Mossou in Algemeen Dagblad. “Het duurde eventjes voordat ‘de fontein’ ter sprake kwam, maar in de derde alinea was-ie daar dan eindelijk. In Rome zullen ze ook terugdenken aan 2015, toen Feyenoord-fans vernielingen aanrichtten bij de Spaanse Trappen, aldus Teletekst.”

Mossou legt verder uit. “Zelfs zonder de fontein als zodanig te benoemen, wist de lezer genoeg. Het is een beroemd verhaal: rondom de wedstrijd AS Roma-Feyenoord in februari 2015 zou een meute bloeddorstige Feyenoord-hooligans grote schade hebben aangericht aan de historische Trevifontein in Rome (of was het wellicht toch de Barcacciafontein?). Het schandaal ging de halve wereld over. Volgens de burgemeester van Rome hadden de Nederlandse amoeben voor ‘minimaal acht miljoen euro’ aan schade aangericht. Ophef alom. De Italiaanse kranten pakten groot uit. Aan de Nederlandse talkshowtafels regeerden schaamte en afschuw.”

“Een gymnasium in Zwolle besloot onmiddellijk een inzamelingsactie op te starten. Daar bleef het niet bij: onder de naam ‘Scusa Roma’ werd nóg een campagne opgetuigd,  terwijl een groep Nederlanders in Italië de actie ‘Wij zijn Romeinen’ aankondigde, compleet met een lange excuusbrief aan de Romeinse burgemeester. Politici zoals Alexander Pechtold, Ivo Opstelten en Ahmed Aboutaleb waren het er allemaal roerend mee eens. Een collectief van zakenlieden lapte nog eens duizenden euro’s. De boodschap: wij Nederlanders schamen ons diep.”

“Maar wat was hier exact gebeurd - en wat niet? Dat het onrustig was geweest in Rome en dat mensen zich hadden misdragen: helder. Maar welke fontein was er precies gesloopt en in welke mate? Hadden de hooligans soms met hamers en beitels op het broze steen ingehakt? Was er wellicht een dikke Feyenoorder aan de boeg van Pietro Bernini’s stenen schip gaan hangen? Al snel verschenen er persfoto’s van de fontein (het bleek bij nader inzien toch om de Barcacciafontein te gaan) waar ‘experts de schade opnamen’. Maar daadwerkelijke schade was op de foto’s en beelden niet echt waarneembaar. Wel: veel rommel. Bierflesjes, rood-witte ballonnen, sigarettenpeuken.”

“De Romeinse cultuurwethouder Giovanna Marinelli maakte de verwarring nog wat groter - en de schade juist kleiner. De reparaties aan de fontein hadden ‘minder dan 10.000 euro’ gekost, aldus Marinelli op navraag van NRC. Vooral een zwarte rookplek was vervelend, maar een dag na de wedstrijd was de boel gelukkig weer netjes en schoon. Het oproer werd er niet minder om. De inzamelingsacties van gymnasiasten, expats, zakenmensen en kunsthistorici gingen stug door. In Nederlandse en Italiaanse media verschenen de laatste jaren nog tal van beschouwingen over ‘de fontein’, het culturele erfgoed dat verwoest was door een horde Feyenoord-gekken.”

“Waar het ingezamelde Nederlandse geld uiteindelijk naartoe ging? Een deel verdween in het moeras van typisch Italiaanse bureaucratie. En geloof het of niet: de rest werd besteed aan een opknapbeurt voor drie heel andere Romeinse fonteinen, waaronder de Fontana dei Libri in de buurt van het Pantheon. De mythe van de fontein - een combinatie tussen een klassiek broodje aap en een moderne mediahype - leverde zo toch nog goed nieuws op: de binnenstad van Rome ziet er weer een stukje netter uit dan acht jaar geleden. Allemaal dankzij de aanhang van Feyenoord.”